Wat is een bevel tot medebrenging en wat betekent het voor u?

In dit artikel leggen we uit wat een bevel tot medebrenging is, wanneer het wordt gebruikt, wie het kan uitvaardigen en hoe de procedure verloopt.

U komt ook te weten wat uw rechten zijn als u met zo’n bevel wordt geconfronteerd, hoe lang u mag worden vastgehouden, en wat er gebeurt als u weigert mee te gaan.

Wat is een bevel tot medebrenging?

Een bevel tot medebrenging is een officieel bevel van een onderzoeksrechter om een persoon gedwongen voor te leiden, met als doel hem of haar te verhoren.

Het is een tussenmaatregel, gelegen tussen een vrijwillige oproeping en een gerechtelijke arrestatie.

• De wet voorziet dit in gevallen waarin:
• Er ernstige aanwijzingen van schuld zijn aan een misdrijf of wanbedrijf;

De betrokken persoon zich nog niet vrijwillig ter beschikking heeft gesteld van het onderzoek.

Kort gezegd: men vermoedt dat u iets strafbaars hebt gedaan, en men wil u zo snel mogelijk horen – zonder u meteen te arresteren of een huiszoeking uit te voeren.

Wie mag een bevel tot medebrenging uitvaardigen?

Enkel een onderzoeksrechter kan dit bevel uitvaardigen, en dat moet gebeuren op basis van objectieve elementen.

Het bevel moet schriftelijk worden opgesteld, gemotiveerd, ondertekend en voorzien van een officieel zegel.

De betrokken persoon moet erin duidelijk bij naam of identiteit vermeld worden.

Hoelang mag men u vasthouden?

Het bevel tot medebrenging is geen vrijgeleide voor langdurige opsluiting. De wet is hier zeer strikt.

• Voor verdachten geldt een maximale vrijheidsberoving van 48 uur vanaf het moment van effectieve aanhouding.
• Voor getuigen die weigeren te verschijnen, is dat maximaal 24 uur.

Binnen die termijn moet u verhoord worden en moet beslist worden of u wordt vrijgelaten of aangehouden.

Wat gebeurt er praktisch?

Bij de uitvoering van een bevel tot medebrenging:

   1. Wordt u gearresteerd op het moment dat de politie het bevel uitvoert.

   2. Ontvangt u meteen een afschrift van het bevel.

   3. Wordt het uur van arrestatie en betekening nauwkeurig genoteerd in een proces-verbaal.

   4. Wordt u zo snel mogelijk voorgeleid bij de onderzoeksrechter.

De politieagenten moeten daarbij alles doen om u zonder onnodige vertraging ter beschikking te stellen van de onderzoeksrechter.

Kan u weigeren om mee te gaan?

Neen.

Een bevel tot medebrenging is bindend.

Wie weigert om mee te gaan of probeert te vluchten, kan met geweld meegenomen worden. In dat geval mag de politie zelfs beroep doen op versterking en zijn zij verplicht om het bevel uit te voeren, desnoods met dwang.

Kan zo’n bevel ook tegen een getuige worden gebruikt?

Ja.

Als een getuige weigert om te verschijnen ondanks een geldige dagvaarding, mag de onderzoeksrechter ook tegen die persoon een bevel tot medebrenging uitvaardigen. In dat geval riskeert de getuige bovendien een geldboete.

Let op! Getuigen die gedwongen worden meegenomen, kunnen maximaal 24 uur worden vastgehouden, tenzij ze zelf in verdenking worden gesteld.

Wat zijn mijn rechten als ik word meegevoerd?

Ook bij een bevel tot medebrenging behoudt u alle fundamentele rechten:

• Het recht op informatie: u moet weten waarom u wordt meegenomen.
• Het recht op een advocaat: u mag juridisch advies vragen, ook vóór uw verhoor.
• Het recht om te zwijgen: u hoeft niet op alle vragen te antwoorden.
• Het recht op humane behandeling: u hebt recht op eten, drinken, sanitair, en een correcte behandeling.
• Het recht op medische bijstand, indien nodig.

Indien u wordt vastgehouden zonder dat u uw rechten kunt uitoefenen, of als u mishandeld wordt, is dat onwettig. U of uw advocaat kan dan klacht indienen of een procedure opstarten.

Kan een bevel tot medebrenging ook buiten uw woonplaats worden uitgevoerd?

Ja.

Een bevel tot medebrenging is geldig op het volledige Belgische grondgebied.

In bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij militairen of onder specifieke verdragen, kan het zelfs internationaal worden uitgevoerd – maar dan moet dat expliciet in de wet zijn voorzien.

Wat als u niet thuis ben of niet gevonden word?

In dat geval wordt het bevel voorgelegd aan de burgemeester, een schepen, of een politiecommissaris van de gemeente waar u verblijft. Zij zullen het officieel laten viseren (bevestigen dat het is aangetoond).

In militaire context kan dit ook aan een officier zijn.

Wat als de procedure niet correct wordt gevolgd?

De wet voorziet in sancties wanneer de formaliteiten niet gerespecteerd worden:

• De griffier kan een geldboete krijgen.
• De onderzoeksrechter of procureur kan een berisping krijgen.
• In ernstige gevallen is er zelfs tuchtrechtelijk of burgerrechtelijk verhaal mogelijk.

Correcte toepassing van de procedure is dus essentieel – ook voor de overheid.