Wat is een zorgvolmacht?

Steeds meer mensen willen zelf bepalen wie hun vermogen later mag beheren wanneer hun zelfstandigheid zou afnemen.

Een zorgvolmacht biedt daarvoor een juridisch kader: men legt vooraf vast wie beslissingen mag nemen rond financiën en administratie wanneer men dat zelf niet meer kan.

Het is een vorm van eigen regie en vooruitziend denken, bedoeld om rust, zekerheid en continuïteit te creëren voor de toekomst.

Wat is een zorgvolmacht?

Een zorgvolmacht is een juridisch document waarmee iemand, zolang hij nog wilsbekwaam is, vooraf vastlegt wie zijn vermogen mag beheren wanneer hij dat op een later moment niet meer zelfstandig kan.

Het is een vorm van lastgeving en biedt de mogelijkheid om in alle rust en op voorhand te bepalen wie beslissingen mag nemen rond geld, bankrekeningen en andere vermogenshandelingen wanneer dat nodig zou worden.

Waarom bestaat de zorgvolmacht?

In het dagelijkse leven is het beheer van vermogen vanzelfsprekend: iedereen beslist zelf over zijn geld, betalingen, rekeningen en financiële administratie.

Maar soms wordt dat onmogelijk, bijvoorbeeld na een plotse gezondheidscrisis, een ongeval, psychische achteruitgang, hospitalisatie of een aandoening die de besluitvorming beïnvloedt.

Een zorgvolmacht is ontstaan vanuit de nood om zulke situaties vooraf te regelen, zonder dat er later nog tussenkomst van de vrederechter nodig is. De persoon in kwestie bepaalt dus zelf (zonder juridische betwisting achteraf) wie het vermogen later mag beheren, en onder welke voorwaarden.

De essentie is dus: anticiperen, terwijl het nog kan.

Wat kan met een zorgvolmacht geregeld worden?

In een zorgvolmacht kan men bepalen dat een vertrouwenspersoon bevoegd wordt voor bepaalde vermogenshandelingen, zoals:

• het uitvoeren van bankverrichtingen
• het betalen van facturen
• het beheren van rekeningen
• het opvolgen van inkomsten of uitgaven
• het regelen van administratieve financiële beslissingen

Een zorgvolmacht kan ruimer of beperkter zijn. Ze kan gericht zijn op één bepaald onderdeel, of op het volledige vermogen. Dat wordt op maat vastgelegd. De inhoud is dus niet standaard: ze kan aangepast worden aan de noden van de persoon.

Wanneer treedt een zorgvolmacht in werking?

De basisregel is dat een zorgvolmacht moet worden ondertekend wanneer de persoon nog wilsbekwaam is. Nadien kan men bepalen wanneer ze effectief in werking treedt.

Dat kan bijvoorbeeld:

• wanneer wilsonbekwaamheid optreedt
• of op een zelfgekozen later moment, zoals bij toenemende hulpbehoevendheid

Het document wordt dus nu opgesteld, maar moet pas later functioneren, en alleen als dat nodig is. Dat onderscheid maakt de zorgvolmacht een instrument dat rust brengt voor de toekomst.

Wat betekent “wilsbekwaam”?

Wilsbekwaamheid verwijst naar het vermogen van een persoon om zijn wil uit te drukken en de gevolgen van zijn beslissingen te begrijpen.

Een zorgvolmacht moet ondertekend worden zolang aan die voorwaarde is voldaan. Zodra iemand wilsonbekwaam is, kan hij geen zorgvolmacht meer opstellen.

Daarom is timing essentieel: wie te lang wacht, kan deze instrumenten niet meer inzetten en moet dan beroep doen op gerechtelijke beschermingsmaatregelen via de vrederechter.

Een zorgvolmacht is een keuze vóór er iets misloopt

De zorgvolmacht is geen noodoplossing, maar een bewuste keuze vooraf. Ze richt zich op rust, voorbereiding en duidelijkheid. Men neemt controle op een moment dat men nog volledig inzicht heeft in zijn situatie.

Dit zorgt ervoor dat:

• er geen haastige beslissingen moeten worden genomen wanneer er problemen ontstaan
• de persoon zelf beslist wie het vermogen zal beheren
• er niet automatisch een gerechtelijk beschermingsstatuut volgt
• de context niet wordt overgelaten aan toevallige omstandigheden

Het is een vorm van persoonlijke regie over de toekomst.

Waarom is een zorgvolmacht maatschappelijk belangrijk?

De Belgische bevolking vergrijst. Steeds meer mensen worden geconfronteerd met situaties waarin zelfstandigheid niet altijd gegarandeerd blijft. Tegelijk is er een groeiend besef dat men zelf controle wil houden over zijn vermogen en administratie.

De zorgvolmacht maakt dat mogelijk, doordat zij:

• vooraf helderheid creëert
• planning mogelijk maakt
• conflicten voorkomt
• juridische zekerheid biedt

Ze biedt zo een modern alternatief voor louter reactieve oplossingen.

Op zoek naar meer informatie over de zorgvolmacht? Klik hier.