Het nut van een zorgvolmacht

Wanneer iemand op een bepaald moment zijn vermogen niet meer zelfstandig kan beheren, kan dat tot onzekerheid en praktische problemen leiden.

Een zorgvolmacht laat toe om dat vooraf te regelen: men wijst zélf een vertrouwenspersoon aan die het vermogen kan beheren wanneer dat later nodig zou worden.

Het is een rustige en doordachte manier om nu al klaar te staan voor mogelijke kwetsbaarheid in de toekomst.

Wat is een zorgvolmacht?

Een zorgvolmacht is een specifieke vorm van lastgeving, waarbij een persoon schriftelijk een vertrouwenspersoon aanduidt om zijn vermogen te beheren wanneer hij dat op een bepaald moment zelf niet langer kan of niet langer wenst te doen.

Het kan daarbij gaan om bankverrichtingen, betalingen, het beheer van rekeningen of andere vermogensgerelateerde administratieve handelingen.

Voor wie is een zorgvolmacht nuttig?

 1.  Wilsonbekwamen

Een zorgvolmacht wordt vaak opgesteld door mensen die vooruitdenken en beseffen dat ze later misschien niet meer in staat zullen zijn hun beslissingen zelf te nemen.

Wilsonbekwaamheid betekent dat iemand zijn wil niet meer zelfstandig kan uitdrukken door de geestelijke toestand.

Voorbeelden van situaties waarbij dit risico bestaat:

• beginnende Alzheimer of andere vormen van dementie
• ernstige neurologische aandoeningen
• medische situaties waarin verlies van bewustzijn mogelijk is

In deze gevallen werkt de zorgvolmacht als beschermingsmaatregel: ze wordt alleen actief als de persoon effectief wilsonbekwaam wordt.

Gebeurt dat nooit? Dan treedt de volmacht nooit in werking.

Dit maakt de zorgvolmacht een vorm van vooruitziend denken: men regelt mogelijke toekomstige kwetsbaarheid op een moment dat men nog volledig in staat is zijn belangen te behartigen.

 2.  Hulpbehoevenden

Niet alle zorgvolmachten worden opgesteld omdat iemand wilsonbekwaam kan worden.

Er zijn ook mensen die niet wilsonbekwaam dreigen te worden, maar toch problemen ervaren met het dagelijks beheer van hun vermogen. Bijvoorbeeld door:

• ouderdom
• fysieke beperking
• praktische moeilijkheden (bv. digitale bankzaken)
• levensomstandigheden waarbij iemand handelingen liever overdraagt aan een vertrouwenspersoon

In deze situaties kan men een zorgvolmacht opstellen voor één onderdeel van het vermogen, of voor bepaalde praktische taken (zoals het betalen van facturen, beheer van rekeningen, opvolging van inkomsten).

De zorgvolmacht kan dan op een zelfgekozen moment in werking treden. Dit laat toe om geleidelijk ondersteuning in te schakelen, zonder dat de persoon zijn juridische wilsbekwaamheid verliest of overdraagt.

Het nut van een zorgvolmacht

Een zorgvolmacht biedt de mogelijkheid om toekomstige kwetsbaarheid vooraf te organiseren en zorgt ervoor dat er later niet in allerijl of ongewild moet worden ingegrepen.

De lastgever behoudt daarbij de regie zolang hij wilsbekwaam is, en bepaalt zelf wie zijn vermogen zal beheren wanneer hij dat niet meer zelfstandig kan. Hierdoor kan onder meer een tussenkomst van de vrederechter worden vermeden.

De essentie van een zorgvolmacht ligt dus in anticiperen: de beslissing wordt genomen op een moment van wilsbekwaamheid, en niet pas wanneer de kwetsbaarheid zich effectief aandient.

Aandachtspunt: timing

Een zorgvolmacht dient steeds opgesteld en ondertekend te worden op een ogenblik waarop de lastgever juridisch nog wilsbekwaam is. Zodra een persoon wilsonbekwaam wordt, is het niet langer mogelijk om zelf nog een volmacht te verlenen en moeten beschermingsmaatregelen via de vrederechter worden aangevraagd.

Dit illustreert meteen waarom tijdige organisatie zo cruciaal is: wie pas handelt op het moment dat de nood zich manifesteert, komt in veel gevallen te laat.

Op zoek naar meer informatie over de zorgvolmacht? Klik hier.