Het kinderrechtenverdrag

Kinderen hebben recht op bescherming, kansen en inspraak.

Om dat wereldwijd te garanderen, stelden de Verenigde Naties in 1989 het Internationaal Kinderrechtenverdrag op.

Dit verdrag bevat duidelijke afspraken die elk land moet naleven, zodat kinderen veilig kunnen opgroeien en hun rechten worden gerespecteerd.

Wat is het Internationaal Kinderrechtenverdrag?

Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, ook het kinderrechtenverdrag, is een internationaal verdrag: een bindende overeenkomst tussen landen die afspraken maken om de rechten van kinderen te beschermen.

Het verdrag telt 54 artikelen die alle domeinen van het leven van een kind raken: van onderwijs en gezondheid tot bescherming tegen geweld, inspraak en vrije tijd.

Belangrijk om te weten:

• Het Kinderrechtenverdrag verplicht landen om zowel de burgerlijke, politieke, sociale als economische rechten van kinderen te beschermen.
• De rechten gelden voor elk kind, zonder discriminatie, ongeacht afkomst, leeftijd, handicap, geaardheid of geloof.
• Staten moeten niet alleen bescherming bieden, maar ook actief kansen scheppen voor kinderen om zich te ontwikkelen.

Interessante weetjes over het Kinderrechtenverdrag

• Het Kinderrechtenverdrag werd goedgekeurd in 1989 en trad in werking in 1990.
• Bijna alle landen ter wereld hebben het verdrag geratificeerd. Enkel de Verenigde Staten hebben dit nog niet gedaan.
• België ratificeerde het verdrag in 1992. Sindsdien moeten Belgische wetten en beleid rekening houden met kinderrechten.

Welke rechten staan er in het Kinderrechtenverdrag?

Enkele kernartikelen zijn:

• Recht op vrije meningsuiting en gehoord worden (art. 12)
• Recht op vrijheid van gedachte, geweten en religie (art. 14)
• Recht op privacy (art. 16)
• Recht op bescherming tegen geweld, misbruik en verwaarlozing (art. 19)
• Recht op bijzondere zorg voor kinderen met een handicap (art. 23)
• Recht op bescherming tegen seksueel misbruik en uitbuiting (art. 34)
• Recht op juridische hulp en een eerlijke behandeling (art. 40)

De volledige tekst vindt u op de website van de Verenigde Naties. Voor jongeren is er een aparte versie in eenvoudige taal, zodat ook zij hun rechten makkelijk begrijpen.

Toezicht en naleving

De naleving van het Kinderrechtenverdrag wordt opgevolgd door het VN-Comité voor de Rechten van het Kind in Genève.

• Elk land moet regelmatig rapporteren over de stand van zaken rond kinderrechten.
• Ngo’s en kinderrechtenorganisaties mogen alternatieve rapporten indienen om aan te tonen waar het beter moet.
• Het Comité geeft aanbevelingen en kan landen aanspreken wanneer de rechten onvoldoende worden gerespecteerd.

Kinderrechten in België

In België zijn kinderrechten verankerd in de wet en wordt er toegezien op de naleving via verschillende instellingen. In Vlaanderen speelt het Kinderrechtencommissariaat een centrale rol. Het informeert, adviseert en behandelt klachten via de Klachtenlijn.

Daarnaast werken ook organisaties zoals Unicef België, Defence for Children en lokale jeugddiensten actief rond kinderrechten.

Waarom zijn kinderrechten zo belangrijk?

Kinderrechten garanderen dat elk kind kan opgroeien in een omgeving van veiligheid, respect en kansen. Ze zorgen ervoor dat kinderen niet langer afhankelijk zijn van toevallige goodwill, maar een juridisch afdwingbare bescherming hebben.