Hoe ontstaat een geldige overeenkomst?

Om een contract rechtsgeldig te laten zijn, moet het aan vier geldigheidsvoorwaarden voldoen.

Pas wanneer toestemming, bekwaamheid, voorwerp en oorzaak aanwezig zijn, ontstaat een bindende overeenkomst.

Toestemming

Toestemming betekent dat beide partijen vrijwillig akkoord gaan met de overeenkomst.

De instemming moet vrij, bewust en weloverwogen worden gegeven.

Toestemming is ongeldig wanneer zij werd verkregen door:

• geweld of dwang;
• bedrog (misleiding of bewust verkeerde informatie);
• afpersing;
• dwaling (vergissing over een essentieel element van de overeenkomst).

Als de toestemming niet geldig is, kan de overeenkomst worden vernietigd.

Bekwaamheid

Bekwaamheid verwijst naar het vermogen van een persoon om rechtsgeldig een contract te sluiten.

Niet iedereen is handelingsbekwaam.

Een overeenkomst is ongeldig wanneer ze wordt afgesloten door iemand die:

• minderjarig is (behalve voor kleine handelingen van dagelijks leven);
• onder bewind staat en niet zelfstandig mag contracteren;
• wettelijk uitgesloten is om bepaalde overeenkomsten aan te gaan (bijvoorbeeld een persoon die door een rechter is beperkt in zijn rechten).

Een contract met een niet-bekwame persoon kan niet geldig tot stand komen.

Voorwerp

Het voorwerp van de overeenkomst is datgene waarop het contract betrekking heeft, bijvoorbeeld een auto, een dienst of een geldsom.

Het voorwerp moet aan drie voorwaarden voldoen:

• Bepaald of bepaalbaar: het moet duidelijk zijn waarover het contract gaat.
• Mogelijk: het voorwerp moet bestaan of redelijkerwijze kunnen bestaan.
• Toelaatbaar: het voorwerp moet wettelijk toegestaan zijn en mag niet ingaan tegen de openbare orde of goede zeden.

Geen geldig voorwerp = geen geldige overeenkomst.

Oorzaak

De oorzaak is de reden waarom de partijen het contract sluiten. Dat kan een tegenprestatie zijn (zoals betaling voor een dienst), maar ook een andere geoorloofde bedoeling.

De oorzaak moet:

• bestaan (er moet een reden zijn voor de verbintenis);
• waar zijn (niet gebaseerd op een valse voorstelling van zaken);
• geoorloofd zijn (niet strijdig met de wet, openbare orde of goede zeden).

Een overeenkomst zonder oorzaak of met een verboden oorzaak heeft geen rechtsgevolg.