Hoe vraagt u een leefloon aan?

Wanneer u geen of onvoldoende inkomsten heeft om in uw levensonderhoud te voorzien, kunt u in België financiële steun aanvragen in de vorm van een leefloon.

Deze steun wordt toegekend door het OCMW van de gemeente waar u verblijft.

In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe u een leefloon kunt aanvragen, welke documenten u moet meenemen en wat het OCMW precies onderzoekt.

Waar en hoe dient u een aanvraag in?

U moet uw aanvraag voor een leefloon indienen bij de sociale dienst van het OCMW in de gemeente waar u officieel verblijft.

U kunt dit meestal persoonlijk, schriftelijk of digitaal doen, afhankelijk van de werking van uw gemeente.

Het is belangrijk om dit zo snel mogelijk te regelen. De verwerking van een leefloondossier kan enkele weken tot zelfs een maand duren.

Wanneer u te lang wacht, riskeert u tijdelijk zonder inkomsten te vallen totdat de beslissing officieel is genomen.

Onderzoek door het OCMW

Na uw aanvraag start het OCMW een sociaal onderzoek.

Het doel van dit onderzoek is na te gaan of u voldoet aan de wettelijke voorwaarden om recht te hebben op een leefloon.

Een maatschappelijk werker zal met u een gesprek voeren om uw situatie in kaart te brengen. Daarbij wordt gekeken naar:

• uw huidige woonsituatie en gezinssamenstelling;
• uw financiële toestand en eventuele inkomsten;
• uw persoonlijke achtergrond en toekomstplannen;
• uw bereidheid om te werken of stappen te zetten naar werk of opleiding.

Het OCMW bekijkt dus niet alleen uw financiële situatie, maar ook uw motivatie om op termijn financieel zelfstandig te worden.

Welke documenten neemt u mee?

Om het onderzoek correct te kunnen uitvoeren, moet u het OCMW voldoende informatie bezorgen.

Zorg ervoor dat u volgende documenten meebrengt (of digitaal bezorgt):

• Uw identiteitskaart of verblijfsdocument;
• Een bewijs van uw gezinssamenstelling (verkrijgbaar bij uw gemeente);
• Bewijzen van inkomsten van de afgelopen maanden (loonfiches, uitkeringen, onderhoudsgeld...);
• Informatie over uw samenwonenden, zoals loonbrieven of bewijs van werkloosheid;
• Een overzicht van uw spaargelden of bankrekeningen;
• Eventuele andere documenten die uw financiële of persoonlijke situatie verduidelijken (zoals een huurcontract, medische attesten of schuldbewijzen).

Belangrijk! Het OCMW kan uw aanvraag weigeren als u onvoldoende of onvolledige informatie verstrekt. Wees dus open, eerlijk en volledig.

Hoe verloopt het gesprek met de maatschappelijk werker?

Tijdens het sociaal onderzoek nodigt de maatschappelijk werker u uit voor één of meerdere gesprekken.

Er wordt gepolst naar uw huidige situatie, uw levensloop en vooral naar uw toekomstplannen.

Het OCMW wil weten of u bereid bent om, zodra het mogelijk is, opnieuw te werken of opleidingen te volgen.

In veel gevallen wordt er samen een begeleidingsplan opgesteld - een zogenaamd Geïndividualiseerd Project voor Maatschappelijke Integratie (GPMI) - waarin afspraken staan over werk, opleiding of maatschappelijke participatie.

Het doel is niet alleen financiële steun bieden, maar ook helpen om opnieuw zelfstandig te worden.

De beslissing van het OCMW

Na afloop van het onderzoek beslist het OCMW binnen 30 dagen of u recht heeft op een leefloon.

U ontvangt deze beslissing schriftelijk.

Bij goedkeuring wordt het leefloon uitbetaald vanaf de datum van uw aanvraag (met terugwerkende kracht).

Bij weigering moet het OCMW de reden motiveren, en kunt u eventueel in beroep gaan bij de arbeidsrechtbank.

Wanneer u het leefloon ontvangt, zal het OCMW uw situatie regelmatig opnieuw beoordelen.

Verandert er iets in uw gezin, inkomen of woonsituatie, dan bent u verplicht dit onmiddellijk te melden.

Wees altijd eerlijk tegenover het OCMW

Eerlijkheid is cruciaal in elke leefloonprocedure.

Als u verkeerde informatie geeft, inkomsten verzwijgt of documenten achterhoudt, kan het OCMW uw leefloon weigeren, stopzetten of zelfs terugvorderen.

Bovendien kunt u in ernstige gevallen strafrechtelijk vervolgd worden wegens sociale fraude.

Het is dus in uw eigen belang om volledige en correcte informatie te delen met uw maatschappelijk werker.