Hof van beroep

Bent u het niet eens met een uitspraak van de rechtbank van eerste aanleg, de ondernemingsrechtbank of de arbeidsrechtbank? Dan kunt u in veel gevallen hoger beroep aantekenen. Uw zaak komt dan terecht bij het hof van beroep.

In dit artikel leest u wat het hof van beroep precies doet, in welke situaties u er terechtkomt, hoe een procedure verloopt en of u een advocaat nodig hebt.

Wat is het hof van beroep?

Het hof van beroep is een rechtbank van tweede aanleg binnen het Belgische rechtssysteem. Het herbekijkt een vonnis dat eerder werd uitgesproken door een lagere rechtbank:

• De rechtbank van eerste aanleg (burgerlijke en strafzaken)
• De ondernemingsrechtbank

Het hof van beroep onderzoekt de zaak zowel in rechte als in feite. Dat betekent dat het niet alleen controleert op juridische fouten, maar ook de feiten opnieuw kan beoordelen. Dit onderscheidt het van het Hof van Cassatie, dat uitsluitend naar juridische aspecten kijkt.

Wie zetelt in het hof van beroep?

Het hof van beroep is samengesteld uit beroepsmagistraten, namelijk de eerste voorzitter, kamervoorzitters en raadsheren.

Een zaak wordt doorgaans behandeld door een kamer van drie raadsheren, tenzij de wet uitdrukkelijk voorziet dat één rechter volstaat – bijvoorbeeld in bepaalde procedures van beperkte omvang.

Het hof is onderverdeeld in gespecialiseerde kamers, waaronder:

• Burgerlijke kamers
• Correctionele kamers
• Kamers voor familie- en jeugdzaken
• Kamers voor minnelijke schikking

Het openbaar ministerie bij het hof van beroep wordt vertegenwoordigd door de procureur-generaal, bijgestaan door de eerste advocaat-generaal, één of meerdere advocaten-generaal en substituten van de procureur-generaal.

Waar vindt u het hof van beroep?

België telt vijf hoven van beroep, elk bevoegd voor een specifiek rechtsgebied (gerechtelijk ressort):

• Antwerpen
• Brussel
• Gent
• Luik
• Bergen (Mons)

Wat behandelt het hof van beroep?

Het hof van beroep behandelt in beroep een brede waaier aan geschillen.

In burgerlijke zaken gaat het bijvoorbeeld om echtscheiding, onderhoudsverplichtingen, erfeniskwesties en schadeclaims.

In strafzaken behandelt het hof beroepen tegen vonnissen van de correctionele rechtbank, ook na verzet tegen een verstekvonnis.

In ondernemingszaken kunnen geschillen tussen ondernemingen, bestuurdersaansprakelijkheid en commerciële contracten aan bod komen.

Het hof buigt zich ook over jeugdzaken, zoals maatregelen van de jeugdrechter, en familiale kwesties zoals de verblijfsregeling van kinderen, alimentatie of de vereffening van huwelijksvermogens.

Hoe verloopt een procedure voor het hof van beroep?

Een procedure bij het hof van beroep verloopt in verschillende stappen.

Ze begint met het indienen van een akte van hoger beroep bij de griffie, meestal binnen 30 dagen na betekening van het vonnis. Vervolgens wisselen de partijen schriftelijke argumenten uit, de zogenaamde conclusies, waarin zij hun standpunten uiteenzetten.

Tijdens de zitting worden deze argumenten besproken, kunnen bijkomende bewijsstukken worden voorgelegd en stellen de rechters eventueel vragen om het dossier grondig te analyseren. Enkele weken later volgt het arrest, dat per post of via de advocaat aan de partijen wordt meegedeeld.

Bent u het ook met dit arrest niet eens, dan is in sommige gevallen nog cassatieberoep mogelijk bij het Hof van Cassatie. Dat hof onderzoekt enkel of de wet correct werd toegepast, niet of de feiten juist werden beoordeeld.

Moet u een advocaat nemen?

U mag zichzelf verdedigen voor de arbeidsrechtbank.

Toch kan een advocaat nuttig zijn, zeker bij complexe of gevoelige dossiers. U heeft recht op:

• Vrije keuze van advocaat
• (Gedeeltelijke) terugbetaling via uw rechtsbijstandsverzekering
• Een pro-Deoadvocaat, als u voldoet aan de inkomensvoorwaarden

Veel werknemers kunnen ook rekenen op juridische steun via hun vakbond, die de procedure opvolgt en u vertegenwoordigt in de rechtbank.