Cyberpesten in België: feiten, gevolgen en wetgeving

Steeds meer jongeren in België krijgen te maken met cyberpesten. Wat vroeger stopte aan de schoolpoort, sluipt vandaag mee naar huis, op uw smartphone, tablet of laptop. Overdag, 's nachts - altijd aanwezig. 

In dit artikel leest u de harde cijfers, de juridische realiteit én welke stappen u kunt zetten als u of iemand in uw omgeving met cyberpesten te maken krijgt.

Cyberpesten in België

Meer dan één op de vijf jongeren in België is ooit slachtoffer geweest van cyberpesten.

Wat misschien nog meer opvalt: bijna evenveel jongeren geven toe dat ze zelf ooit iemand online hebben gekwetst. Een confronterende vaststelling, die aantoont hoe weinig bewustzijn er nog is over de impact van online gedrag.

Traditioneel pesten - verbaal of fysiek - is niet verdwenen, maar cyberpesten rukt sterk op. En het is meedogenloos. Waar het pesten vroeger ophield op de speelplaats, volgt het nu tot in uw slaapkamer. Via sociale media of berichtenapps blijft het pesten doorgaan, dag en nacht.

De psychologische schade kan zwaar zijn:

• Angstklachten

• Depressieve gevoelens

• Een geknakt zelfbeeld

• En in extreme gevallen: zelfdoding

Toch wordt cyberpesten nog te vaak afgedaan als "pubergedrag" of "iets wat erbij hoort". Maar dat is een gevaarlijke vergissing. De realiteit is dat het levens kapot kan maken.

Is cyberpesten strafbaar in België?

Ja. Cyberpesten is strafbaar, ook al bestaat er (nog) geen aparte wet die het expliciet benoemt.

Verschillende vormen van online pestgedrag vallen onder bestaande Belgische wetgeving.

 1.  Overlast via elektronische communicatie

Volgens artikel 145 van de Wet op elektronische communicatie (13 juni 2005) is het strafbaar om bewust overlast of schade te veroorzaken via elektronische middelen zoals sms, e-mail of sociale media.

Mogelijke straffen:

• Geldboete van € 500,00 tot € 50 000,00

• Gevangenisstraf van 1 tot 4 jaar

• Of beide

Deze wet wordt vaak ingeroepen bij herhaald digitaal lastigvallen, bedreigingen, haatdragende berichten of vernederende beelden.

 2.  Andere strafbare feiten uit het Strafwetboek

Veel vormen van cyberpesten vallen onder klassieke strafbepalingen zoals:

• Belaging en stalking

• Laster en eerroof

• Bedreigingen (bv. “Ik weet waar je woont”)

• Verspreiden van naaktbeelden zonder toestemming

• Delen van beelden van personen zonder hun toestemming

Let op: ook “voor de grap” beelden verspreiden kan u of iemand anders strafbaar maken, zeker als het om minderjarigen gaat. De wet maakt daarin geen onderscheid.

Minderjarig en toch verantwoordelijk

Bent u minderjarig? Ook dan kunt u juridisch aansprakelijk zijn voor cyberpesten. Het jeugdrecht in België laat toe om jongeren stevig aan te spreken op hun gedrag.

Mogelijke gevolgen zijn onder meer:

• Een officiële waarschuwing of berisping

• Opvoedkundige of begeleidende maatregelen

• In ernstige gevallen: plaatsing in een gesloten jeugdinstelling

Cyberpesten wordt ook voor jongeren als een ernstig probleem gezien, en dus ook juridisch ernstig genomen.

Cyberpesten? U hoeft er niet mee te blijven zitten.

Of u nu zelf slachtoffer bent, iemand kent die gepest wordt, of twijfelt over uw eigen gedrag: blijf er niet alleen mee zitten.

• Bewaar bewijs - maak screenshots of sla berichten op
• Praat erover - met een leerkracht, ouder, vriend of vertrouwenspersoon
• Meld het - bij de politie of een hulplijn
• Zoek hulp - juridisch of psychologisch

Samen kunnen we cyberpesten stoppen. Begin bij uzelf. Spreek. Onderneem actie.