Kwijting in het Belgisch recht: betekenis, gebruik en praktische tips

Wanneer u een schuld afbetaalt of een verplichting nakomt, denkt u misschien dat de zaak daarmee afgerond is. Toch ontbreekt er vaak nog een cruciale stap: de kwijting. 

In dit artikel leggen we helder uit wat kwijting is, welke vormen er bestaan, waarom ze zo belangrijk is en in welke situaties kwijting een rol speelt.

Wat is kwijting?

Kwijting is de verklaring van de schuldeiser dat een schuld of verbintenis correct is uitgevoerd.

Het dient als bewijs dat de schuldenaar bevrijd is van zijn verplichting.

Eenvoudig gezegd: een kwijting is een soort “ontvangstbewijs” dat voorkomt dat u twee keer moet betalen of dat er later discussie ontstaat.

Hoe kan kwijting worden verleend?

Kwijting kan op verschillende manieren tot stand komen. Niet elke vorm biedt echter dezelfde zekerheid.

 1.  Schriftelijke kwijting 

De meest gebruikelijke en betrouwbare manier is een schriftelijk bewijs. Voorbeelden zijn:

• Kwitantie: een document waarin het bedrag, de datum en de handtekening van de schuldeiser staan.
• Bankafschrift: bij een overschrijving geldt dit automatisch als bewijs.
• Ontvangstbewijs: vaak gebruikt bij afbetalingen van leningen of bij cashbetalingen.

 2.  Mondelinge kwijting

Dit is juridisch mogelijk, maar in de praktijk riskant.

Zonder schriftelijk bewijs kan het erg moeilijk zijn om een rechter te overtuigen dat u effectief hebt betaald.

 3.  Stilzwijgende kwijting

Soms blijkt uit de gedragingen van de schuldeiser dat een schuld voldaan is.

Voorbeeld: een werkgever die bij het beëindigen van een arbeidsovereenkomst alle sociale documenten meegeeft, bevestigt stilzwijgend dat de lonen correct betaald zijn.

Let op! Een stilzwijgende kwijting blijft een grijze zone en kan tot discussies leiden.

Voordelen van kwijting

Hoewel kwijting vaak als een formaliteit wordt gezien, biedt ze belangrijke voordelen:

• Rechtszekerheid: de schuldenaar kan niet langer worden aangesproken zodra de kwijting is afgegeven. De schuldeiser beschikt tegelijk over een duidelijk bewijs van betaling.
• Bewijs bij contante betalingen: waar een bankafschrift automatisch geldt bij overschrijvingen, is een kwitantie onmisbaar bij cashbetalingen. Dit voorkomt het risico op dubbele betaling.
• Sterk bewijs in procedures: bij een gerechtelijke procedure kan kwijting een doorslaggevende rol spelen om aan te tonen dat een verbintenis is uitgevoerd.

Wat is een “definitieve kwijting”?

Naast de gewone kwijting bestaat er ook de definitieve kwijting. Dit is een clausule die vaak voorkomt in schikkingen en beëindigingsovereenkomsten.

Wanneer partijen een geschil beëindigen, wordt soms uitdrukkelijk bepaald dat zij elkaar definitief kwijting verlenen. Dit betekent dat geen van beide partijen later nog een vordering kan instellen over hetzelfde geschil.

Voorbeeld: bij een beëindiging van een arbeidscontract kan in een overeenkomst worden opgenomen dat werkgever en werknemer elkaar definitief kwijting verlenen. Hierdoor kan de werknemer later geen bijkomende loonvorderingen meer indienen, en kan de werkgever geen extra eisen stellen.