Wat is een leefloon?

U heeft geen inkomsten, geen spaargeld en niemand in uw omgeving op wie u kunt terugvallen. U staat er alleen voor, en elke maand wordt het moeilijker om de eindjes aan elkaar te knopen.

Wanneer het leven financieel uitzichtloos lijkt, biedt de Belgische overheid een helpende hand in de vorm van het leefloon.

Maar wat is een leefloon precies, wie komt ervoor in aanmerking en aan welke voorwaarden moet u voldoen?

Wat is een leefloon?

Een leefloon is een maandelijkse financiële vergoeding voor personen die niet in staat zijn om zelf in hun levensonderhoud te voorzien. Het is bedoeld voor wie geen of te weinig inkomsten heeft om de basisbehoeften te betalen, zoals voeding, huur, kleding en gezondheidszorg.

In België wordt het leefloon toegekend en uitbetaald door het OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn) van uw gemeente.

Het leefloon wordt geregeld door de Wet betreffende het recht op maatschappelijke integratie (wet van 26 mei 2002). Het doel van deze wet is ervoor te zorgen dat iedereen in België een menswaardig leven kan leiden, ook wie tijdelijk of langdurig geen werk of inkomsten heeft.

Het nut van het leefloon

Het leefloon is meer dan enkel een financiële uitkering: het is een middel tot maatschappelijke integratie.

De bedoeling is dat iedereen, ongeacht zijn situatie, kan deelnemen aan het maatschappelijke leven. Het bedrag dat u ontvangt, helpt om de basisbehoeften te dekken:

• Voeding en drank
• Huur of andere woonkosten
• Kleding en basisverzorging
• Noodzakelijke medische uitgaven

Het leefloon is geen structurele vervanging van werk of inkomen, maar een vangnet om te voorkomen dat iemand in armoede of sociale uitsluiting terechtkomt.

De voorwaarden om een leefloon te krijgen

Niet iedereen komt automatisch in aanmerking voor een leefloon. De wet bepaalt duidelijke voorwaarden.

Om recht te hebben op een leefloon moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Onvoldoende middelen: U beschikt niet over voldoende financiële middelen om zelf in uw levensonderhoud te voorzien.

• Bereidheid tot tewerkstelling: U kunt momenteel geen eigen inkomsten genereren, maar bent wel bereid om te werken of stappen te zetten naar tewerkstelling.

• Leeftijd: U bent minstens 18 jaar oud of wettelijk ontvoogd.

• Verblijf: U verblijft effectief in België en heeft daar uw hoofdverblijfplaats.

• Nationaliteit of verblijfsstatuut:

  • U heeft de Belgische nationaliteit, of

  • U bent een vreemdeling, staatloze, erkende vluchteling of persoon met subsidiaire bescherming die in België verblijft, of

  • U bent een EU-burger (of familielid daarvan) die langer dan drie maanden in België verblijft.

• Geen andere sociale uitkering: U ontvangt geen andere vorm van financiële steun, zoals een werkloosheidsvergoeding, ziekte-uitkering of pensioen.

• Samenwerking met het OCMW: U werkt actief mee aan uw maatschappelijke integratie, bijvoorbeeld door werk te zoeken, een opleiding te volgen of deel te nemen aan een OCMW-begeleidingsproject.

Bedragen van het leefloon

De bedragen van het leefloon worden elk jaar geïndexeerd, zodat ze meegroeien met de levensduurte.

Het uiteindelijke bedrag dat u ontvangt, is afhankelijk van uw gezinssituatie en wordt berekend volgens de wettelijke normen.

(Deze bedragen zijn van toepassing in 2025.)

Hoe vraagt u een leefloon aan?

U vraagt een leefloon aan bij het OCMW van uw gemeente.

De procedure:

• Maak een afspraak bij het OCMW.
• Dien uw aanvraag in met de nodige documenten (identiteitskaart, bewijs van inkomsten, huurcontract, enz.).
• Een maatschappelijk werker voert een sociaal onderzoek uit om uw situatie te beoordelen.
• Het OCMW neemt een beslissing.
• Wanneer uw aanvraag wordt goedgekeurd, ontvangt u het leefloon met terugwerkende kracht vanaf de aanvraagdatum.

Belangrijk: het leefloon is tijdelijk

Een leefloon is geen permanente inkomensbron. Het is bedoeld als tijdelijke hulp tot u opnieuw op eigen benen kunt staan.

Het OCMW zal samen met u een begeleidingsplan opstellen. U kunt bijvoorbeeld:

• Werk zoeken of solliciteren;
• Een opleiding volgen om uw kansen te vergroten;
• Vrijwilligerswerk doen als opstap naar tewerkstelling.

Weigert u structureel mee te werken of aangeboden werk te aanvaarden, dan kan het OCMW beslissen om de steun te verminderen of tijdelijk stop te zetten.