Mag een vereniging of sportclub gokspelen organiseren?

Steeds meer sportclubs en verenigingen zoeken creatieve manieren om hun werking te financieren en hun leden te betrekken.

Wat begint als een speelse of ludieke actie, kan echter ook juridische vragen oproepen.

Mag een vereniging in België zomaar een pronostiek of weddenschap organiseren?

Het antwoord is minder vanzelfsprekend dan het lijkt.

Kansspelen in België: enkel toegelaten met vergunning

De organisatie van kansspelen in België valt onder de Wet van 7 mei 1999 betreffende de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, beter bekend als de Kansspelwet.

Volgens deze wet zijn alle kansspelen verboden, tenzij ze uitdrukkelijk door de wet zijn toegestaan en georganiseerd worden met een vergunning van de Kansspelcommissie.

De Kansspelcommissie ziet toe op de naleving van deze regels en verleent enkel vergunningen aan erkende kansspelinrichtingen, zoals casino’s, speelautomatenhallen en erkende wedkantoren (zowel fysiek als online).

Voor verenigingen en sportclubs is het in de praktijk niet mogelijk om een dergelijke vergunning te verkrijgen. De wet voorziet dit enkel voor professionele exploitanten die aan strikte voorwaarden voldoen.

Een sportclub mag dus geen weddenschap of pronostiek organiseren waarbij deelnemers geld of iets van waarde inzetten.

Wanneer is er sprake van een kansspel?

Volgens de Kansspelwet is er sprake van een kansspel wanneer vier voorwaarden tegelijk vervuld zijn:

• er is een spelelement;
• de deelnemer plaatst een inzet (geld of iets met geldwaarde);
• er is sprake van winst of verlies;
• het toeval, geheel of gedeeltelijk, bepaalt het resultaat.

Een sportieve pronostiek voldoet meestal aan deze kenmerken: deelnemers betalen een inzet, maken kans op een prijs, en het resultaat, bijvoorbeeld wie kampioen wordt of de topschutter is, hangt (deels) af van toevallige factoren.

Strafrechtelijke gevolgen bij overtreding

Het organiseren of aanbieden van kansspelen zonder vergunning is een strafbaar feit.

De Kansspelwet voorziet strafrechtelijke sancties voor zowel de organisator als deelnemers die weten dat het spel onvergund is.

De mogelijke straffen zijn aanzienlijk:

• gevangenisstraf,
• geldboetes die kunnen oplopen tot hoge bedragen,
• en bijkomende maatregelen zoals inbeslagname van gelden of prijzen en sluiting van de activiteit.

Ook de Kansspelcommissie kan administratieve sancties opleggen, zoals een verbod of geldboete.

Welke spelen zijn wél toegestaan?

Hoewel weddenschappen en pronostieken verboden zijn zonder vergunning, laat de wet bepaalde beperkte en niet-commerciële activiteiten toe.

Hieronder volgt een overzicht van de spelen die wél mogen worden georganiseerd.

 1.  Spelen zonder inzet of geldwaarde

Spelen waarbij geen geld of voorwerpen van waarde worden ingezet, vallen buiten de Kansspelwet.

Ze zijn vrij toegestaan, aangezien er geen financieel risico of gokkarakter aanwezig is.

Voorbeelden:

• gezelschapsspelen of quizzen zonder geldprijzen,
• ludieke of promotionele acties zonder inzet.

 2.  Spelen met een zeer beperkte inzet en prijzen van geringe waarde

Spelen met een lage inzet en beperkte prijzen worden beschouwd als onschuldig vermaak.

Voorbeelden:

• kaartspelen met symbolische inzet,
• volksspelen en traditionele kermisspelen,
• amusementsautomaten in kermisattracties of pretparken.

Zolang de bedragen beperkt blijven en de activiteit niet commercieel is, is geen vergunning vereist.

 3.  Occasionele spelen door verenigingen

Niet-commerciële verenigingen mogen tot vier keer per jaar een spel organiseren met beperkte inzet en prijzen in natura van geringe waarde.

De activiteit moet:

• een sociaal, cultureel of liefdadig doel dienen,
• lokaal worden georganiseerd (binnen de gemeente),
• en geen commercieel oogmerk hebben.

Voorbeelden:

• een tombola tijdens een schoolfeest,
• een “schijt-je-rijk”-actie voor een goed doel,
• een quizavond met kleine prijzen.

De opbrengst moet transparant worden gebruikt voor het aangekondigde doel.

 4.  Spelen van kennis of behendigheid

Spelen waarbij het resultaat afhankelijk is van kennis, inzicht of vaardigheid.

Het toeval is hierbij niet bepalend.

Voorbeelden:

• quizzen en kenniswedstrijden,
• sportieve competities zoals darts of biljart,
• wedstrijden met een schiftingsvraag.

Omdat de uitkomst door vaardigheid wordt bepaald, is geen vergunning vereist.