Middenvakrijden in België: wat zegt de Wegcode en welke boete riskeert u?

Iedereen die regelmatig op de Belgische snelwegen rijdt, heeft het al meegemaakt: bestuurders die in het middenvak blijven hangen, ook al is het rechterrijvak volledig vrij.

Dit gedrag - vaak middenvakrijden genoemd - zorgt niet alleen voor ergernis bij andere weggebruikers, maar is ook gevaarlijk.

In dit artikel ontdekt u welke regels gelden, welke uitzonderingen er zijn, welke boetes u riskeert én in welke situaties u wél in het middenvak mag blijven rijden.

De hoofdregel: rechts houden op de snelweg

De basisregel staat in artikel 9.3.1 van de Wegcode:

Elke bestuurder die de rijbaan volgt moet zo dicht mogelijk bij de rechterrand van die rijbaan blijven.

Concreet betekent dit dat u altijd het rechterrijvak moet gebruiken, tenzij er een geldige reden is om tijdelijk op een ander vak te rijden.

Uitzonderingen

Er zijn een aantal wettelijk voorziene uitzonderingen waarbij u wél in het middenvak mag rijden of mag afwijken van de regel.

 1.  Tijdens het inhalen

U mag van rijstrook veranderen om een ander voertuig in te halen. Dit is de meest voorkomende reden waarom bestuurders het midden- of linkervak gebruiken.

• Zodra u veilig voorbij het ingehaalde voertuig bent en het rechterrijvak opnieuw vrij is, bent u verplicht om terug naar rechts te gaan.
• Blijft u na het inhalen onnodig in het midden- of linkervak rijden, dan wordt dit beschouwd als middenvakrijden en kan dit leiden tot een boete.

 2.  Pleinen en verkeersborden F13 en F15

In bepaalde situaties geldt de algemene regel om uiterst rechts te rijden niet. Dat is het geval:

• Bij het verkeersbord F13: het begin van een autosnelweg.
• Bij het verkeersbord F15: het einde van een autosnelweg.
• Op pleinen, waar u zich vaak tijdelijk in een ander vak moet begeven.

 3.  Rotondes

Op een rotonde hoeft u zich niet aan de algemene regel te houden om uiterst rechts te rijden.

U mag de rijstrook kiezen die het best aansluit bij uw bestemming, mits u de wegmarkeringen respecteert.

• Wilt u de rotonde na de eerste of tweede afslag verlaten? Dan is het doorgaans aangewezen om rechts te blijven.
• Moet u verder rondrijden of een latere afslag nemen? Dan mag u in het midden- of linkervak voorsorteren, afhankelijk van de markeringen.

 4.  Binnen de bebouwde kom 

Wanneer u zich binnen de bebouwde kom bevindt (dus in steden of dorpskernen), mag u de rijstrook kiezen die het best aansluit bij uw bestemming. De regel om steeds uiterst rechts te rijden, geldt daar dus niet altijd.

Dit is toegelaten in twee gevallen:

• Op rijbanen met eenrichtingsverkeer die verdeeld zijn in rijstroken.
• Op brede rijbanen met minstens vier rijstroken bij tweerichtingsverkeer, waarbij minstens twee rijstroken voor elke rijrichting bestemd zijn.

 5.  Fileverkeer

Wanneer de verkeersdrukte dit rechtvaardigt, mag het verkeer zich in meerdere files naast elkaar organiseren. Dit betekent dat bestuurders niet telkens opnieuw naar het rechterrijvak moeten opschuiven.

Dit is toegestaan in de volgende situaties:

• Op brede wegen met minstens vier rijstroken bij tweerichtingsverkeer, op voorwaarde dat u alleen de rijstroken gebruikt die bestemd zijn voor uw rijrichting.
• Op eenrichtingswegen die in meerdere rijstroken zijn verdeeld.
• Op rijbanen met rijstrooksignalisatie, waarbij verkeerslichten boven de rijstroken het gebruik regelen.

 6.  Voorsorteren om af te slaan

Wanneer u een afrit of kruispunt nadert, mag u tijdig voorsorteren. Dat betekent dat u niet verplicht bent uiterst rechts te blijven rijden als u zich moet voorbereiden om een bepaalde rijrichting te volgen.

U mag hiervoor het middenvak of linkervak gebruiken wanneer dat noodzakelijk is om:

• een afrit te nemen;
• een zijstraat in te slaan;
• een bepaalde rijrichting te volgen (bijvoorbeeld linksaf of rechtdoor op een kruispunt met meerdere rijstroken).

Speciale regels voor motorfietsers

Bent u bestuurder van een motorfiets? Dan gelden er aparte bepalingen:

• Op wegen zonder rijstroken mag u de volledige breedte in uw rijrichting gebruiken.
• Op wegen met rijstroken mag u de volledige breedte van uw eigen rijstrook benutten.

Boete voor middenvakrijden

Een middenvakrijder riskeert:

• Onmiddellijke inning: € 116.
• Minnelijke schikking: € 160.
• Dagvaarding politierechtbank: het bedrag kan oplopen, en er kunnen bijkomende sancties volgen.

Naast de boete verhoogt middenvakrijden het risico op ongevallen, omdat achterliggers onnodig naar links moeten uitwijken en er meer rijstrookwissels gebeuren.