Alimentatie bepalen: hoe werkt het in de praktijk?

Wanneer u als ouders uit elkaar gaat, stopt de relatie, maar het gedeelde ouderschap blijft.

Eén van de belangrijkste zaken die dan geregeld moeten worden, is de financiële bijdrage voor de kinderen. In België gebeurt dit via onderhoudsgeld.

Maar hoeveel bedraagt dat onderhoudsgeld precies? Hoe wordt het berekend? En wat als uw situatie verandert en het bedrag aangepast moet worden?

Wat is onderhoudsgeld of alimentatie precies?

Onderhoudsgeld, ook wel alimentatie genoemd, is de financiële bijdrage die één ouder aan de andere ouder betaalt om bij te dragen aan de kosten van het kind.

Deze bijdrage is bedoeld voor, onder meer:

• voeding en huisvesting
• kledij
• medische verzorging
• schoolkosten
• ontspanning en vrijetijdsbesteding

Alimentatie kan worden opgelegd voor:

• minderjarige kinderen
• meerderjarige kinderen die nog studeren of financieel afhankelijk zijn

Wat zegt de Belgische wet over alimentatie?

De verplichting om onderhoudsgeld te betalen is wettelijk vastgelegd en maakt deel uit van de algemene onderhoudsplicht van ouders tegenover hun kinderen. Deze verplichting blijft bestaan, ook als ouders uit elkaar gaan.

Volgens artikel 203 van het Oud Burgerlijk Wetboek zijn beide ouders verplicht om, elk in verhouding tot hun eigen financiële draagkracht, bij te dragen aan de huisvesting, het levensonderhoud, de gezondheid, het toezicht, de opvoeding, de opleiding en de ontplooiing van hun kinderen.

Onder “middelen” wordt verstaan: alle inkomsten van de ouders – inclusief beroepsinkomsten, inkomsten uit roerende en onroerende goederen, en andere voordelen – die bijdragen aan hun levensstandaard en die van het kind.

Kortom: ouders blijven financieel verantwoordelijk voor hun kind, ongeacht hun relatie tot elkaar. Onderhoudsgeld is de manier waarop die verantwoordelijkheid concreet ingevuld wordt wanneer ouders apart wonen.

Hoe wordt het bedrag van het onderhoudsgeld (alimentatie) bepaald?

Er zijn twee manieren waarop alimentatie in België wordt vastgelegd:

 1.  In onderling overleg

Ouders kunnen samen afspraken maken over het bedrag van het onderhoudsgeld. Dit gebeurt vaak met begeleiding van een advocaat of bemiddelaar.

De afspraken worden schriftelijk vastgelegd en ter goedkeuring voorgelegd aan de familierechtbank.

 2.  Via de rechter

Komen de ouders niet tot een akkoord, dan beslist de familierechter. Deze rechter maakt deel uit van de rechtbank van eerste aanleg en is bevoegd voor alle zaken die verband houden met kinderen, zoals onderhoudsgeld, verblijfsregeling en ouderlijk gezag.

De rechter houdt rekening met het inkomen van beide ouders, de verblijfsregeling van het kind en de werkelijke kosten van opvoeding en verzorging.

Hoe gebeurt de berekening van alimentatie?

De Belgische wet legt geen vaste formule op voor het berekenen van alimentatie.

In de praktijk gebruiken advocaten, bemiddelaars en rechters verschillende methodes om een realistisch en evenwichtig bedrag te bepalen.

Het uitgangspunt is altijd hetzelfde:

Wat zijn de kosten van het kind, wat kunnen de ouders betalen, en hoe worden die kosten verdeeld?

Er bestaan verschillende benaderingen, waaronder:

• de TReMa-methode, die vertrekt van het inkomen en de verblijfsregeling;
• de methode-Renard, die werkt met statistische kinderkosten;
• de methode-Hobin, die ook sociale en praktische elementen meeweegt.

Welke methode gebruikt wordt, hangt af van de regio, de voorkeur van de rechter of de situatie van de ouders.

De gekozen methode is niet bindend, maar dient als hulpmiddel om tot een rechtvaardige regeling te komen.

Stap voor stap: zo komt het bedrag tot stand

Het vaststellen van een onderhoudsbijdrage gebeurt op basis van een aantal concrete stappen.

Hoewel de aanpak kan variëren, worden in de praktijk meestal de volgende elementen in overweging genomen:

 1.  Inschatting van de kosten voor het kind

Hierbij gaat het om alle noodzakelijke uitgaven voor opvoeding en verzorging: voeding, kleding, huisvesting, schoolkosten, medische zorg en ontspanning.

 2.  Analyse van het beschikbare inkomen van beide ouders

De netto-inkomsten van elk van de ouders worden bekeken, samen met hun vaste lasten en algemene financiële draagkracht.

 3.  Rekening houden met de verblijfsregeling van het kind

Hoe de tijd tussen de ouders verdeeld is, beïnvloedt welke ouder welke kosten draagt in het dagelijks leven.

 4.  Verdeling van de kosten volgens draagkracht

De totale kosten worden in verhouding verdeeld, zodat elke ouder bijdraagt volgens zijn of haar financiële mogelijkheden.

 5.  Aftrek van reeds gedragen of gedeelde kosten

Uitgaven die al rechtstreeks door een ouder worden betaald, zoals schoolfacturen of medische kosten, worden in mindering gebracht op het te betalen bedrag.

Het resultaat is een evenwichtige regeling die recht doet aan zowel de behoeften van het kind als de mogelijkheden van de ouders.

Voorbeeldberekening van alimentatie

Uw kind verblijft evenveel bij u als bij uw ex-partner. Uw netto-inkomen bedraagt € 2.800, dat van uw ex € 1.800.

De kost voor het kind wordt geschat op € 750 per maand.

Uw aandeel bedraagt 60%, dat van uw ex 40%.

Na aftrek van gedeelde kosten betaalt u ongeveer € 150 per maand aan alimentatie.

Hoe worden buitengewone kosten geregeld?

Naast het gewone onderhoudsgeld kunnen er ook buitengewone kosten zijn. Dat zijn onvoorziene of uitzonderlijke uitgaven, zoals:

• medische kosten (orthodontie, bril, therapie)
• schoolreizen, studiemateriaal of laptop
• hogere studies, rijlessen of sportkampen

Deze kosten worden meestal gedeeld volgens dezelfde verhouding als het onderhoudsgeld. Het is verstandig om in uw overeenkomst duidelijk te omschrijven wat als buitengewoon geldt en of er vooraf toestemming vereist is.

Wat zijn de fiscale gevolgen van onderhoudsgeld?

• Als betaler: u kunt tot 80% van het betaalde onderhoudsgeld fiscaal aftrekken, op voorwaarde dat de regeling schriftelijk is vastgelegd en het kind niet fiscaal ten laste is.
• Als ontvanger: het ontvangen bedrag moet u aangeven als belastbaar inkomen.

Laat u hierover adviseren om fiscale fouten te vermijden.

Kan het onderhoudsgeld aangepast worden?

Ja. Als er iets verandert in uw situatie of die van uw ex-partner, kan de regeling herzien worden. Bijvoorbeeld bij:

• een wijziging in inkomen
• een nieuwe verblijfsregeling
• bijkomende kosten, zoals medische zorgen
• een nieuwe gezinssituatie

U kunt hierover onderling een nieuw akkoord sluiten, bemiddeling inschakelen of de rechtbank om een aanpassing vragen. Bewijsstukken (zoals loonfiches of attesten) zijn dan belangrijk.

Een duidelijke regeling is essentieel voor het welzijn van uw kind én uw financiële gemoedsrust. Laat u begeleiden door een advocaat of erkend bemiddelaar voor heldere, juridisch sluitende afspraken.

Vragen over alimentatie of nood aan hulp bij de berekening? De advocaten op Evocaat.be helpen u graag met praktisch advies op maat.