Op welke goederen mag een deurwaarder geen beslag leggen?

Wanneer een persoon zijn schulden niet betaalt, beschikt een gerechtsdeurwaarder in België over de wettelijke bevoegdheid om beslag te leggen op de eigendommen van de schuldenaar.

De bevoegdheden van de gerechtsdeurwaarder zijn ruim, maar niet onbeperkt.

De Belgische wet bevat duidelijke grenzen om misbruik te voorkomen en de menselijke waardigheid van de schuldenaar te beschermen.

De bevoegdheden van de gerechtsdeurwaarder

Een gerechtsdeurwaarder kan in principe beslag leggen op alle roerende goederen die zich bevinden in de woning van de schuldenaar.

Het gaat hierbij om waardevolle bezittingen die kunnen worden verkocht om de openstaande schuld gedeeltelijk of volledig te voldoen.

Dergelijke goederen kunnen onder meer omvatten:

• elektronica (zoals televisies, computers of muziekinstallaties);
• voertuigen (auto’s, motoren, scooters);
• sieraden, kunstwerken of andere waardevolle persoonlijke bezittingen.

Wanneer meerdere personen samenwonen, kunnen ook de goederen in de gemeenschappelijke woning onder voorbehoud van bewijs in beslag worden genomen.

Indien een medebewoner kan aantonen dat een bepaald goed uitsluitend zijn of haar eigendom is, blijft dat goed buiten het beslag.

Goederen die niet voor beslag vatbaar zijn

Volgens artikel 1408 van het Gerechtelijk Wetboek is een aantal goederen wettelijk beschermd tegen beslag.

Deze bescherming waarborgt dat de schuldenaar en zijn gezin steeds beschikken over de goederen die nodig zijn voor een menswaardig bestaan.

Hieronder volgt een overzicht van de categorieën goederen die niet in beslag kunnen worden genomen.

 1.  Basisinrichting van de woning

Onder de wettelijke bescherming vallen het meubilair en de huishoudelijke toestellen die noodzakelijk zijn voor het dagelijks leven.

Deze categorie omvat onder meer bedden, beddengoed, kleding, linnengoed, tafels, stoelen, kasten, een wasmachine, strijkijzer en strijkplank, evenals toestellen voor verwarming van de gezinswoning.

Ook keukentoestellen zoals een kookfornuis, koelkast en microgolfoven, vaatwerk, huishoudgerei en één verlichtingstoestel per bewoonde kamer vallen onder deze bescherming.

De wet erkent dat deze goederen onmisbaar zijn voor een minimaal niveau van comfort en hygiëne.

 2.  Persoonlijke bezittingen en gezinsgoederen

Onder de wettelijke bescherming vallen de persoonlijke bezittingen van de schuldenaar en zijn gezin, zoals kleding, verzorgingsproducten, linnengoed en artikelen voor onderhoud van de woning

Daarnaast zijn ook gezelschapsdieren, voorwerpen voor mindervalide gezinsleden en artikelen voor kinderen ten laste beschermd.

De wet erkent dat deze goederen essentieel zijn voor de persoonlijke waardigheid en het welzijn van het gezin.

 3.  Goederen voor onderwijs en beroepsuitoefening

Onder de wettelijke bescherming vallen de boeken, schoolbenodigdheden, beroepsmaterialen en apparatuur die noodzakelijk zijn om studies of een beroep uit te oefenen.

Deze bescherming geldt tot een waarde van 2.500 euro, geraamd op het moment van het beslag, en naar keuze van de schuldenaar.

Ook toestellen en benodigdheden voor internettoegang zijn vrijgesteld, tenzij het beslag wordt gelegd om de onbetaalde aankoopprijs van die goederen te innen.

De wet erkent dat deze vrijstelling de schuldenaar in staat stelt zijn beroep en opleiding te blijven uitoefenen, wat bijdraagt aan zijn financiële herstel.

 4.  Digitale communicatiemiddelen

Onder de wettelijke bescherming vallen de elektronische apparaten die noodzakelijk zijn om te communiceren en administratieve verplichtingen na te komen

Deze categorie omvat één computer met internetverbinding, een printer en één mobiele telefoon per gezinslid, telkens tot een waarde van 500 euro per toestel

Indien de waarde hoger ligt, blijft minstens één toestel vrijgesteld van beslag.

De wet erkent dat deze middelen essentieel zijn om te werken, te communiceren en toegang te behouden tot digitale dienstverlening.

 5.  Levensmiddelen en brandstof

Onder de wettelijke bescherming vallen de levensmiddelen en brandstof die de schuldenaar en zijn gezin nodig hebben voor een periode van één maand.

De wet erkent dat deze goederen noodzakelijk zijn om de basisbehoeften aan voeding en verwarming te garanderen tijdens de beslagperiode.

 6.  Voorwerpen voor eredienst

Onder de wettelijke bescherming vallen de voorwerpen die dienen voor de uitoefening van een eredienst.

De wet erkent hiermee het belang van vrijheid van godsdienst en morele beleving, ook voor wie met financiële moeilijkheden kampt.

Let op! Goederen met een uitzonderlijk waarde, waarvan de aard of prijs het voldoen aan een basisbehoefte duidelijk overstijgt, kunnen ondanks deze wettelijke bescherming alsnog voor beslag in aanmerking komen.

De gerechtsdeurwaarder beoordeelt in dat geval of het goed, gelet op zijn waarde of luxueus karakter, redelijkerwijs als niet-essentieel kan worden beschouwd.