Sextortion: wat het is, waarom het strafbaar is en wat u kunt doen als slachtoffer

Misschien heeft u er al over gehoord of bent u er zelf mee geconfronteerd: sextortion, ook wel seksuele afpersing genoemd.

Deze vorm van online afpersing is bijzonder ingrijpend. Criminelen zetten u onder druk met intieme foto’s of video’s en dreigen die openbaar te maken of naar uw contacten te sturen als u niet betaalt.

In dit artikel ontdekt u wat sextortion is, welke methodes daders gebruiken, waarom dit misdrijf in België strafbaar is en vooral: welke stappen u kunt zetten als u slachtoffer wordt.

Wat is sextortion?

Het woord sextortion is samengesteld uit twee Engelse termen:

• sex (seks)
• extortion (afpersing)

Samen vormen ze de benaming voor een sluwe vorm van digitale chantage.

Bij sextortion bedreigt een dader zijn slachtoffer met de verspreiding van intieme, seksueel getinte foto’s, video’s of andere opnames. De boodschap is eenvoudig maar ingrijpend: voer een bepaalde handeling uit of betaal een geldsom, anders worden de beelden openbaar gemaakt of doorgestuurd naar vrienden, familie of collega’s.

Hoe kan sextortion eruitzien?

Hoewel de aanpak kan variëren, draait sextortion steeds om hetzelfde principe: intieme beelden worden als drukmiddel gebruikt om iemand angst aan te jagen en tot betaling te dwingen

In de praktijk komen vooral twee scenario’s voor.

 1.  Via sociale media en chatapps

Het eerste speelt zich af via sociale media of chatapps.

Een dader maakt contact met een slachtoffer via een vals profiel, vaak voorzien van aantrekkelijke foto’s.

Het gesprek begint luchtig en onschuldig, maar krijgt al snel een intieme wending. Wanneer er een foto of video wordt doorgestuurd, slaat de toon abrupt om.

De zogenaamde gesprekspartner verandert in een afperser en dreigt de beelden te verspreiden naar vrienden, familie of collega’s, tenzij er een bedrag wordt betaald.

 2.  Via e-mail

Het tweede scenario is de zogenaamde sextortion scam per e-mail.

Het slachtoffer ontvangt een bericht waarin staat dat de computer gehackt is en dat er compromitterende opnames bestaan.

Om de dreiging geloofwaardiger te maken, wordt soms een oud wachtwoord vermeld dat ooit in een datalek opdook.

In de meeste gevallen beschikt de afperser echter helemaal niet over beelden, maar speelt hij in op angst en tijdsdruk om een betaling af te dwingen.

In beide gevallen is het doel hetzelfde: het slachtoffer isoleren, onder druk zetten en doen geloven dat betalen de enige uitweg is.

Waarom is sextortion strafbaar in België?

Sextortion wordt in ons land beschouwd als een ernstig misdrijf omdat het verschillende strafbare feiten combineert.

In de eerste plaats gaat het om afpersing: u wordt door bedreiging gedwongen tot betaling.

Vaak is er ook sprake van oplichting, aangezien daders valse profielen gebruiken en slachtoffers bewust misleiden.

Wanneer beelden effectief zonder toestemming worden verspreid, komt daar een apart misdrijf bij, namelijk de onrechtmatige verspreiding van seksueel materiaal.

Bovendien vormt het gebruik of delen van intieme beelden een schending van de privacy en een inbreuk op de GDPR.

Ten slotte raakt sextortion vaak aan computercriminaliteit, bijvoorbeeld wanneer daders zich voordoen alsof ze toegang hebben tot uw computer of mailbox.

Omdat sextortion dus meerdere misdrijven tegelijk omvat, riskeren daders zware straffen.

Gevolgen voor slachtoffers

Wie in de val van sextortion trapt, belandt vaak in een emotionele rollercoaster.

Angst en schaamte nemen de bovenhand: het idee dat intieme beelden kunnen opduiken bij familie, vrienden of collega’s is verlammend. Slachtoffers voelen zich machteloos, alsof er geen uitweg meer bestaat.

Toch kiezen velen ervoor om te betalen, in de hoop dat de dreiging daarmee stopt. Maar precies daarin schuilt de valstrik: na een eerste betaling volgen meestal nieuwe eisen. De afperser weet dat de angst werkt en blijft het slachtoffer onder druk zetten.

Wat begon met één bericht, kan zo uitgroeien tot een eindeloze spiraal van chantage.

Wat te doen bij sextortion?

De sleutel ligt in kalmte en actie, niet in paniek.

Betalen is géén oplossing – het voedt enkel de macht van de afperser. Beter is het om bewijzen te verzamelen: screenshots van gesprekken, mails, profielen en data. Die informatie vormt een krachtig dossier wanneer de stap naar de politie wordt gezet. Sextortion is een misdrijf en de autoriteiten kunnen een onderzoek opstarten.

Daarnaast helpt het om de dader meteen te blokkeren en het profiel of e-mailadres te rapporteren. Op die manier wordt de communicatie stopgezet en krijgt ook het platform een signaal dat er misbruik plaatsvindt.

Belangrijker nog: slachtoffers mogen er niet alleen mee blijven zitten. Schaamte is begrijpelijk, maar zwijgen maakt de greep van de afperser sterker. Praten met iemand die vertrouwen geeft of contact opnemen met een gespecialiseerde organisatie kan het verschil maken.

In België biedt Child Focus gratis en vertrouwelijke begeleiding via het nummer 116 000 – dag en nacht bereikbaar, voor zowel jongeren als volwassenen.

Sextortion voorkomen

Een absolute garantie om sextortion te vermijden bestaat niet, maar bewust internetgebruik maakt de kans veel kleiner.

Voorzichtig omgaan met vriendschapsverzoeken en privacy-instellingen strakker afstellen helpt al veel. Intieme beelden delen met onbekenden blijft een groot risico, ook wanneer het contact betrouwbaar lijkt. Zelfs profielen van vrienden kunnen immers gehackt zijn.

Het komt er vooral op neer signalen tijdig te herkennen: wanneer een gesprek plots intiem wordt of er druk wordt gezet om foto’s of video’s door te sturen, is dat meestal het begin van een valstrik. Wie dan stopt en afstand neemt, kan zichzelf veel ellende besparen.