De dienst Slachtofferonthaal: hulp en begeleiding voor slachtoffers van misdrijven

De dienst Slachtofferonthaal is een overheidsdienst die slachtoffers van misdrijven, hun familie of nabestaanden gratis ondersteuning biedt.

De medewerkers helpen begrijpen wat er na een klacht gebeurt, informeren over rechten en verwijzen door naar gepaste hulp.

Met informatie, begeleiding en emotionele steun zorgt de dienst dat slachtoffers niet alleen staan tijdens de gerechtelijke procedure.

Wat is de dienst Slachtofferonthaal?

Wie slachtoffer wordt van een misdrijf, krijgt plots te maken met emoties, onzekerheid en vaak ook een complexe gerechtelijke procedure.

Om slachtoffers in dat proces niet aan hun lot over te laten, werd de dienst Slachtofferonthaal opgericht.

Deze dienst maakt deel uit van de justitiehuizen en werkt onder de Federale Overheidsdienst Justitie.

Ze biedt gratis, vertrouwelijke en neutrale ondersteuning aan slachtoffers van misdrijven, evenals aan hun familieleden of nabestaanden.

Waarom bestaat de dienst Slachtofferonthaal?

Slachtoffers voelen zich na een misdrijf vaak machteloos of vergeten in het gerechtelijke proces.

De dienst Slachtofferonthaal wil dat gevoel doorbreken door slachtoffers actief te informeren, te begeleiden en te ondersteunen.

Zo krijgen slachtoffers een stem binnen het gerecht en wordt hun positie versterkt in een procedure die traditioneel vooral op de dader gericht was.

De dienst helpt slachtoffers niet alleen hun rechten te begrijpen, maar ook om weer grip te krijgen op hun situatie en het vertrouwen in justitie te herstellen.

Wat doet de dienst Slachtofferonthaal?

De dienst Slachtofferonthaal begeleidt slachtoffers vanaf het moment dat een klacht is neergelegd tot aan het einde van de strafprocedure.

De justitieassistenten binnen de dienst zorgen voor drie soorten ondersteuning: informatie, begeleiding en emotionele steun.

 1.  Informatie over de gerechtelijke procedure

De gerechtelijke weg kan ingewikkeld lijken. De dienst legt stap voor stap uit hoe het proces verloopt:

• wat er gebeurt na het indienen van een klacht;
• wat de mogelijke beslissingen van het parket zijn;
• wat uw rechten zijn als slachtoffer (zoals inzage in het dossier of schadevergoeding);
• en hoe u op de hoogte blijft van de voortgang van uw dossier.

Zo weet u beter wat u kunt verwachten en hoe u zelf kunt handelen.

 2.  Begeleiding tijdens de procedure

De dienst helpt u ook praktisch verder.

Een justitieassistent kan u bijstaan als u gehoord wordt, u helpen met formulieren of toelichten hoe u zich kunt stellen als burgerlijke partij om schadevergoeding te vragen.

Ze helpen u bovendien begrijpen welke stappen mogelijk zijn, zodat u weloverwogen beslissingen kunt nemen.

 3.  Emotionele en psychologische steun

Een misdrijf heeft vaak een diepe impact. Slachtoffers kunnen zich angstig, boos of machteloos voelen.

De justitieassistent luistert naar uw verhaal, biedt steun waar nodig, en verwijst u - indien gewenst - door naar gespecialiseerde psychologische hulp of slachtofferhulpdiensten (zoals het CAW).

Hoe krijgt u toegang tot de dienst Slachtofferonthaal?

In sommige gevallen wordt u automatisch doorverwezen door de politie, het parket of de rechter.

Bijvoorbeeld bij ernstige feiten, geweldsmisdrijven of dossiers waarin het slachtoffer extra bescherming nodig heeft.

Krijgt u geen automatische begeleiding, dan kunt u zelf contact opnemen met het justitiehuis in uw regio.

Een magistraat beoordeelt dan of een justitieassistent van de dienst Slachtofferonthaal aan uw dossier wordt toegewezen.

De hulp is vrijwillig, gratis en volledig vertrouwelijk.

Welke vormen van hulp kunt u krijgen?

De dienst Slachtofferonthaal kan:

• u informeren over het verloop van de strafprocedure;
• uitleg geven over uw rechten en plichten als slachtoffer;
• u helpen contact te leggen met de bevoegde instanties;
• u doorverwijzen naar gespecialiseerde diensten;
• en u emotionele ondersteuning bieden tijdens moeilijke momenten.

Elke begeleiding gebeurt op maat, rekening houdend met uw persoonlijke situatie en behoeften.

Wat is het verschil met andere hulpdiensten?

De dienst Slachtofferonthaal is actief binnen de gerechtelijke context.

Dat betekent dat ze u begeleidt tijdens het strafonderzoek of de rechtszaak.

Andere diensten, zoals het CAW Slachtofferhulp, bieden eerder psychosociale of praktische hulp buiten het gerecht.

In de praktijk werken beide diensten vaak samen, zodat u de juiste ondersteuning krijgt op alle niveaus: juridisch, praktisch en emotioneel.

Waar vindt u de dienst Slachtofferonthaal?

U vindt de dienst Slachtofferonthaal in elk justitiehuis in België.

Daar kunt u terecht voor een gesprek of doorverwijzing.

De contactgegevens van het justitiehuis in uw buurt vindt u via de officiële website van de FOD Justitie.

Een medewerker luistert naar uw verhaal, beantwoordt uw vragen en begeleidt u verder met de juiste ondersteuning.