Welke soorten adoptie bestaan er in België? Volle en gewone adoptie

Een adoptie is een van de meest ingrijpende beslissingen die u als ouder kunt nemen. Het creëert een officiële ouder-kindband met verregaande juridische en emotionele gevolgen.

In België bestaan er twee vormen van adoptie: volle adoptie en gewone adoptie. Beide geven u wettelijk ouderschap, maar de gevolgen verschillen sterk.

In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat deze adoptievormen betekenen, welke gevolgen ze hebben voor familienaam, ouderlijk gezag, onderhoudsplicht en erfrecht, en wanneer de adoptie definitief wordt.

Volle adoptie

Bij een volle adoptie worden de oorspronkelijke familiebanden verbroken en vervangen door de nieuwe juridische afstamming. Het kind wordt zo volledig opgenomen in de familie van de adoptant(en) en krijgt dezelfde rechten en plichten als een biologisch kind.

Belangrijk om te weten: een volle adoptie is alleen mogelijk voor minderjarige kinderen en kan nooit worden herroepen.

Gevolgen van een volle adoptie

 1.  Familienaam

Bij een volle adoptie wordt de familienaam van het kind altijd aangepast. De regels zijn duidelijk:

• Bij één adoptant: het kind krijgt automatisch de familienaam van de adoptant.
• Bij twee adoptanten: zij mogen kiezen of het kind de naam van één van hen krijgt of een dubbele naam die bestaat uit de namen van beide adoptanten (in een volgorde naar keuze).

De oorspronkelijke naam kan niet behouden blijven. De gekozen naam geldt ook automatisch voor de afstammelingen van het kind, zelfs als zij al geboren waren vóór de adoptie.

 2.  Ouderlijk gezag

Het ouderlijk gezag komt volledig bij de adoptant(en) te liggen. De biologische ouders verliezen hun gezag definitief. Bij een volle stiefouderadoptie oefent de biologische ouder die samen met de adoptant adopteert het gezag wel mee uit.

 3.  Onderhoudsplicht

Na de adoptie vervalt elke onderhoudsband met de oorspronkelijke familie. Het recht op onderhoud én de plicht om bij te dragen in hun levensonderhoud verdwijnen. De adoptieve ouders nemen deze verplichtingen volledig over.

 4.  Erfrecht

Het kind wordt erfgenaam binnen de nieuwe familie en heeft dezelfde erfrechten als een biologisch kind. Ook de adoptieve familie kan erven van het kind.

Gewone adoptie

Bij een gewone adoptie blijft de oorspronkelijke afstamming bestaan. Het kind blijft dus officieel deel uitmaken van zijn of haar biologische familie, maar krijgt daarbovenop een nieuwe juridische band met de adoptant(en).

Een gewone adoptie kan worden uitgesproken voor zowel minderjarige als meerderjarige kinderen. In uitzonderlijke situaties kan een gewone adoptie later worden herroepen, bijvoorbeeld bij ernstige verstoringen in de relatie.

Gevolgen van een gewone adoptie

 1.  Familienaam

Bij een gewone adoptie is er meer keuzevrijheid:

• De oorspronkelijke naam behouden.
• De naam van de adoptant aannemen.
• Een dubbele naam gebruiken (oorspronkelijke naam + naam adoptant).

Bij twee adoptanten kan worden gekozen voor één naam of een combinatie van beide. Voor minderjarigen is toestemming van de ouders of voogd vereist als de oorspronkelijke naam behouden blijft.

 2.  Ouderlijk gezag

De adoptant krijgt ouderlijk gezag en mag belangrijke beslissingen nemen over gezondheid, opvoeding en het beheer van het vermogen van het kind. Bij stiefouder- of gezamenlijke adoptie oefenen beide adoptanten dit gezag samen uit. De oorspronkelijke ouders verliezen hun gezag, maar kunnen bij overlijden van de adoptant vragen om het gezag terug te krijgen.

 3.  Onderhoudsplicht

De adoptant is onderhoudsplichtig voor het kind en omgekeerd. De oorspronkelijke ouders blijven eveneens onderhoudsplichtig, waardoor het kind recht behoudt op onderhoud van beide kanten.

 4.  Erfrecht

De geadopteerde behoudt erfrechten binnen de biologische familie en krijgt daarbovenop erfrechten ten aanzien van de adoptant(en). Dit erfrecht strekt zich echter niet uit tot de bredere familie van de adoptant(en).