Waarop letten voordat u een overeenkomst sluit?

Een contract tekenen lijkt vaak een formaliteit, maar het kan verregaande gevolgen hebben. Zodra u een overeenkomst sluit, gaat u juridische verplichtingen aan die afdwingbaar zijn.

Een slechte of onduidelijke afspraak kan leiden tot conflicten, financiële schade of zelfs gerechtelijke procedures.

Onderstaande richtlijnen helpen u om doordachte keuzes te maken en juridische valkuilen te vermijden.

 1.  Informeer u grondig over de wederpartij

Een overeenkomst is slechts zo betrouwbaar als de persoon of organisatie waarmee u ze sluit.

• Controleer de identiteit: noteer de volledige naam, het adres en (bij bedrijven) het ondernemingsnummer.
• Check de betrouwbaarheid: zoek de onderneming op in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en bekijk of ze actief is.
• Vraag referenties: lees online reviews of vraag naar eerdere klanten/partners.
• Wees extra waakzaam bij onbekende of buitenlandse partijen: vraag een schriftelijk voorstel en controleer hun reputatie.

Tip: een eerste waarschuwingsteken is wanneer de tegenpartij weigert om duidelijke informatie te geven over zichzelf.

 2.  Lees en controleer het contract volledig

Veel conflicten ontstaan doordat partijen enkel het hoofdgedeelte lezen en de kleine lettertjes overslaan.

Controleer zorgvuldig:

• de prijs en eventuele bijkomende kosten;
• de duur van het contract en de opzeg- of verlengingsclausules;
• boeteclausules, waarborgsommen en interesten;
• eenzijdige wijzigingsbedingen (bijv. prijsverhogingen zonder uw toestemming).

Vindt u tegenstrijdigheden of onduidelijkheden, laat deze vóór ondertekening rechtzetten. Een duidelijk contract voorkomt discussies achteraf.

 3.  Vraag bijkomende informatie en verduidelijking

U heeft het recht om te weten wat u ondertekent. Begrijpt u een clausule niet, vraag dan uitleg.

• Stel vragen tot alles duidelijk is.
• Vraag een schriftelijke toelichting bij vage of ingewikkelde bepalingen.
• Twijfelt u nog? Raadpleeg een juridisch adviseur of advocaat voor professioneel advies.

 4.  Controleer de geldigheid van de overeenkomst

Volgens artikel 5.27 van het Burgerlijk Wetboek moet een overeenkomst vier basisvoorwaarden respecteren:

• Vrije en bewuste toestemming – er mag geen sprake zijn van dwang, bedrog of vergissing.
• Bekwaamheid van de partijen – beide partijen moeten juridisch bekwaam zijn om contracten te sluiten.
• Een bepaalbaar en geoorloofd voorwerp – het moet duidelijk zijn wat geleverd of gepresteerd wordt, en dit moet wettelijk toegestaan zijn.
• Een geoorloofde oorzaak – het doel van de overeenkomst mag niet strijdig zijn met de wet of de openbare orde.

Ontbreekt één van deze voorwaarden, dan kan de overeenkomst nietig of vernietigbaar zijn.

 5.  Denk aan de bewijskracht

Mondelinge afspraken zijn geldig, maar moeilijk te bewijzen bij een conflict.

• Vraag een schriftelijk contract of bevestiging per e-mail.
• Voor bedragen boven € 3.500 is een schriftelijk bewijs verplicht.
• Bewaar alle communicatie en bijlagen zorgvuldig.

 6.  Weeg de risico’s en voordelen af

Elke verbintenis heeft gevolgen. Stel uzelf de vraag:

• Wat is de meerwaarde van dit contract?
• Welke risico’s neem ik op mij? (bv. financiële verplichtingen, aansprakelijkheid)
• Kan ik de verplichtingen nakomen, ook bij tegenslag?
• Zijn er minder risicovolle alternatieven?

Een goede risicoanalyse voorkomt verrassingen.

 7.  Voorzie bescherming in het contract

U kan vaak zelf clausules laten opnemen om uzelf te beschermen:

• Opschortende voorwaarde (bv. contract gaat pas in bij goedkeuring lening).
• Ontbindende voorwaarde (bv. contract stopt automatisch bij niet-levering binnen een bepaalde termijn).
• Beperking van aansprakelijkheid (bv. maximaal schadebedrag vastleggen).

Dit geeft u juridische zekerheid en voorkomt een onevenwichtige overeenkomst.

 8.  Laat u bijstaan bij complexe of belangrijke contracten

Gaat het om een contract met grote financiële of juridische gevolgen, zoals:

• aankoop van onroerend goed,
• aannemingsovereenkomsten,
• samenwerkingsovereenkomsten,
• aandeelhoudersovereenkomsten?

Dan is het sterk aangeraden om een advocaat, notaris of juridisch adviseur te raadplegen. Een kleine investering kan grote problemen voorkomen.

Heeft u deze stappen zorgvuldig doorlopen? Dan kunt u met een gerust hart de overeenkomst ondertekenen.