Wat betekent “ontvankelijk” en “gegrond”?

Wie al eens een vonnis heeft gelezen, is ongetwijfeld de termen “ontvankelijk” en “gegrond” tegengekomen.

Hoewel ze vaak samen voorkomen, betekenen ze in het recht iets heel anders.

In dit artikel leest u wat het verschil is tussen een ontvankelijke en gegronde vordering, en wat het betekent als een rechter uw zaak onontvankelijk of ongegrond verklaart.

Ontvankelijkheid

Wat betekent “ontvankelijk”?

Een vordering of verzoek is ontvankelijk als het vormelijk en procedureel correct werd ingesteld.

Met andere woorden: de rechter bekijkt eerst of hij de zaak mag onderzoeken pas daarna beoordeelt hij of de eiser gelijk heeft.

Wanneer is een vordering ontvankelijk?

Een vordering is ontvankelijk als ze aan alle wettelijke en procedurele voorwaarden voldoet.

De rechter controleert bijvoorbeeld:

• of de eiser belang heeft bij de zaak;
• of de vordering tijdig werd ingediend (binnen de wettelijke termijnen);
• of de eiser bevoegd is om het verzoek in te dienen;
• en of de zaak aanhangig werd gemaakt bij de juiste rechtbank.

Pas wanneer deze voorwaarden in orde zijn, verklaart de rechter de vordering ontvankelijk.

Wanneer is een vordering onontvankelijk?

Een vordering is onontvankelijk wanneer er een vormfout of procedurefout is, of wanneer de eiser geen wettelijk belang heeft.

In dat geval behandelt de rechter de inhoud van de zaak niet.

Een voorbeeld:
Een huurder wil naar de rechtbank stappen omdat de verhuurder de huurwaarborg niet heeft terugbetaald.
De huurder dient zijn vordering echter te laat in, namelijk na het verstrijken van de wettelijke verjaringstermijn.
De rechter zal de vordering daarom onontvankelijk verklaren.

Gegrondheid

Wat betekent "gegrond”?

Een vordering is gegrond als de rechter, na onderzoek van de feiten en bewijzen, vaststelt dat de eiser inhoudelijk gelijk heeft.

Met andere woorden: de rechter vindt dat de eiser juridisch in zijn recht staat en spreekt een gunstige beslissing uit.

Wanneer is een vordering gegrond?

Een vordering wordt gegrond verklaard wanneer:

• de feiten bewezen zijn;
• de vordering in overeenstemming is met de wet;
• en de tegenpartij geen overtuigend verweer kan leveren.

De rechter kan dan bijvoorbeeld een schadevergoeding toekennen, een vonnis uitspreken of een maatregel opleggen.

Wanneer is een vordering ongegrond?

Een vordering is ongegrond wanneer de rechter de zaak wel onderzoekt, maar beslist dat de eiser geen gelijk heeft.

De zaak was dus ontvankelijk (correct ingediend), maar niet gegrond (niet overtuigend of niet wettig).

Een voorbeeld:
Een werknemer klaagt zijn werkgever aan omdat hij beweert dat overuren niet zijn uitbetaald.
De klacht is correct ingediend en dus ontvankelijk, maar de werknemer kan geen bewijs leveren van die overuren.
De rechter onderzoekt de zaak, maar vindt geen bewijs en verklaart de vordering ongegrond: de klacht is geldig, maar inhoudelijk niet bewezen.

Waarom dit onderscheid belangrijk is

Het verschil tussen ontvankelijkheid en gegrondheid is essentieel in elke rechtszaak.

Een vordering kan perfect inhoudelijk juist zijn, maar toch onontvankelijk verklaard worden door een procedurefout.

Omgekeerd kan een vordering ontvankelijk zijn, maar ongegrond als ze niet bewezen wordt.

Daarom is het belangrijk dat wie naar de rechter stapt, zich goed laat informeren of bijstaan door een jurist of advocaat.

Zo vermijdt u dat een zaak strandt nog vóór de rechter de inhoud heeft kunnen beoordelen.