Wat is een ontslag om dringende reden?

Een arbeidsrelatie is gebouwd op vertrouwen en samenwerking. Toch kan er een moment komen waarop dat vertrouwen onherstelbaar beschadigd raakt. Denk aan een zware ruzie met uw werkgever, ernstige klachten over uw gedrag of een grote fout op de werkvloer.

In zulke situaties kan de samenwerking zo verstoord raken dat een ontslag om dringende reden volgt.

Wat is ontslag om dringende reden?

De Belgische Arbeidsovereenkomstenwet geeft elke partij - werkgever én werknemer - de mogelijkheid om de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang te beëindigen wanneer er sprake is van een dringende reden.

Die dringende reden wordt gedefinieerd als:

Een ernstige tekortkoming die elke verdere professionele samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt.

Het gaat dus om meer dan een meningsverschil of een eenmalige fout. De feiten moeten zo zwaar doorwegen dat het onmogelijk is om nog verder samen te werken, zelfs niet tijdelijk.

Voorbeelden uit de praktijk

Dringende redenen kunnen er in de praktijk heel verschillend uitzien. Vaak gaat het om:

• Diefstal of fraude, bijvoorbeeld het wegnemen van geld of materiaal van de werkgever.
• Geweld of bedreiging op de werkvloer, zowel fysiek als verbaal.
• Hardnekkige ongehoorzaamheid, zoals systematisch weigeren om opdrachten uit te voeren.
• Sabotage of opzettelijke schade aan het bedrijf of collega’s.

Ook de werknemer kan ontslag nemen om dringende reden, bijvoorbeeld wanneer de werkgever het loon niet uitbetaalt, een onveilige werksituatie in stand houdt of zich schuldig maakt aan ernstig grensoverschrijdend gedrag.

Uiteindelijk is het steeds de rechter die beoordeelt of de feiten in het concrete geval voldoende ernstig zijn.

Wat zijn de gevolgen?

Een geldig ontslag om dringende reden heeft onmiddellijke en verregaande gevolgen:

• De arbeidsovereenkomst stopt onmiddellijk.
• Er is geen opzegtermijn en geen opzeggingsvergoeding.
• Het loon wordt stopgezet op de dag van ontslag.

Voor werknemers kan dit ook gevolgen hebben bij de RVA: bij een ontslag om dringende reden kan een tijdelijke uitsluiting van werkloosheidsuitkeringen volgen.

Strikte termijnen en formaliteiten

Omdat ontslag om dringende reden zulke zware gevolgen heeft, legt de wet strikte termijnen op.

 1.  Beslissing nemen

De partij die de overeenkomst wil beëindigen, moet dat doen binnen drie werkdagen vanaf het moment dat zij kennis heeft van de feiten. Wacht men te lang, dan kan men zich niet meer beroepen op die feiten.

 2.  Schriftelijke motivering

De reden van ontslag moet binnen de drie werkdagen na het ontslag schriftelijk worden meegedeeld. Dit kan via een aangetekende brief, een deurwaardersexploot of een te ondertekenen geschreven document dat de andere partij ontvangt.

Tip: De motivering moet duidelijk en volledig zijn. Algemene termen zoals “wangedrag” volstaan niet. Beschrijf concreet wat er is gebeurd en waarom dit een dringende reden vormt.

 3.  Bewijs leveren

De partij die de dringende reden inroept, moet niet alleen de feiten bewijzen, maar ook aantonen dat de termijnen correct werden gerespecteerd.

Wat als u niet akkoord gaat?

Bent u het niet eens met het ontslag om dringende reden, dan kan u een procedure starten bij de arbeidsrechtbank.

De rechter onderzoekt of:

• de aangehaalde feiten een dringende reden uitmaken,
• de termijnen correct zijn nageleefd,
• de ontslagbrief voldoende gemotiveerd is.
• Als het ontslag ongeldig blijkt, kan de rechter beslissen dat u alsnog recht heeft op een opzeggingsvergoeding of schadevergoeding.

Praktische tips voor werknemers en werkgevers

• Handel snel: de termijn van drie werkdagen is kort en strikt.
• Noteer en documenteer de feiten: dit vergemakkelijkt later het bewijs.
• Vraag tijdig advies: een advocaat of vakbond kan helpen de situatie juridisch correct aan te pakken.
• Respecteer de formaliteiten: een onvolledige of laattijdige kennisgeving kan leiden tot nietigheid van het ontslag.