Wat is meineed en wat betekent het voor u?
-big.png)
Een kleine leugen kan in het dagelijks leven al eens door de vingers worden gezien. Maar in de rechtszaal gelden andere spelregels.
Wie daar, onder ede, bewust een onwaarheid verkondigt, pleegt meineed—een ernstige inbreuk op de waarheidsvinding en het vertrouwen in justitie.
In dit artikel gaan we dieper in op wat meineed precies inhoudt, waarom het strafbaar is en welke gevolgen eraan verbonden zijn voor wie zich daaraan bezondigt.
Wat betekent meineed?
Meineed is het opzettelijk afleggen van een valse verklaring onder ede binnen een gerechtelijke procedure.
Wie liegt terwijl hij of zij wettelijk verplicht is om de waarheid te spreken - bijvoorbeeld als getuige voor de rechtbank - begaat een strafbaar feit.
Dit misdrijf ondermijnt de werking van justitie en tast het vertrouwen in het rechtsproces aan. Het Belgische Strafwetboek beschouwt meineed dan ook als een ernstige inbreuk op de openbare orde.
Wanneer is er sprake van meineed?
Er is sprake van meineed wanneer iemand:
- Een eed aflegt voor een bevoegde instantie (bijv. rechtbank of onderzoeksrechter);
- Bewust en opzettelijk een onwaarheid verkondigt;
- Daartoe wettelijk verplicht is om de waarheid te spreken;
- En dit doet over essentiële feiten die relevant zijn voor de zaak.
Meineed veronderstelt dus altijd opzet: een onbedoelde vergissing of misverstand valt hier niet onder.
Enkele voorbeelden uit de praktijk
Het verbod op meineed en valse verklaringen onder ede komt voor in uiteenlopende juridische contexten. Denk bijvoorbeeld aan een getuige die in een strafzaak een verzonnen verhaal vertelt, terwijl hij of zij onder ede is.
Ook in burgerlijke zaken, zoals een echtscheiding of een erfrechtelijk geschil, kan meineed gepleegd worden wanneer iemand bewust liegt tijdens een verhoor of bij een verklaring voor de notaris.
Daarnaast geldt het verbod ook voor gerechtsexperten die onder ede een verslag opmaken, of tolken die moeten vertalen tijdens rechtszittingen. Wie in zo’n functie bewust een verkeerde voorstelling van de feiten geeft, kan ook wegens meineed vervolgd worden.
Het misdrijf komt dus niet alleen voor in strafzaken, maar ook in burgerlijke, fiscale en administratieve procedures waarin verklaringen onder ede vereist zijn.
Welke sancties voorziet het Strafwetboek bij meineed?
De Belgische wetgever beschouwt meineed als een bijzonder ernstig misdrijf en koppelt daar strenge straffen aan.
- De basisstraf voor meineed bedraagt een gevangenisstraf van vijf tot tien jaar.
Die straf geldt voor elke persoon die onder ede een bewust valse verklaring aflegt voor een gerechtelijke instantie. Dit geldt niet alleen voor getuigen, maar ook voor gerechtelijk deskundigen die opzettelijk een vals verslag opstellen, en voor tolken die willens en wetens een onjuiste vertaling geven tijdens een procedure.
Wanneer de meineed ertoe leidt dat een onschuldig persoon veroordeeld wordt, wordt de straf aanzienlijk verzwaard. In dat geval riskeert de dader vijftien tot twintig jaar opsluiting.
Als de valse verklaring heeft bijgedragen tot een levenslange straf voor het slachtoffer, kan de pleger van de meineed zelf ook tot levenslange opsluiting veroordeeld worden.
Bovendien zijn ook het aanzetten tot meineed en de poging tot meineed strafbaar.
Waarom wordt meineed zwaar bestraft in België?
Het misdrijf meineed raakt de kern van een eerlijk proces.
Justitie is volledig afhankelijk van juiste informatie en betrouwbare verklaringen.
Wie liegt onder ede, ondergraaft dat fundament en zet het risico op gerechtelijke dwalingen op scherp. Daarom ziet de wetgever meineed als een daad tegen de rechtsorde zelf.
Bovendien beschermt een strenge aanpak niet alleen het proces, maar ook burgers tegen valse beschuldigingen, manipulatie of misbruik door derden.
De informatie via evocaat.be verstrekt is geen juridisch advies over specifieke juridische problemen. Evocaat.be is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor enige schade die veroorzaakt wordt door gebruik van deze informatie. Voor persoonlijk juridisch advies dient u een advocaat te contacteren.