Welke redenen voor te laat komen moet uw werkgever aanvaarden?

Iedereen komt wel eens te laat op het werk.

Een onverwachte file, een staking van het openbaar vervoer, wegenwerken, gladde wegen of een kind dat plots ziek wordt, het zijn situaties die u niet altijd in de hand hebt.

Toch betekent dit niet dat elke vertraging automatisch wordt beschouwd als een geldige afwezigheid.

De Belgische arbeidswetgeving bepaalt duidelijk wanneer een werkgever verplicht is een laattijdige aankomst te aanvaarden en wanneer het loon terecht kan worden ingehouden.

Volgens de Wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten heeft een werknemer enkel recht op loon voor de prestaties die hij of zij daadwerkelijk levert.

Wanneer een werknemer geen volledige werkdag presteert, is er sprake van een onvolledige werkdag. In principe ontvangt de werknemer dan geen loon voor de niet-gepresteerde uren.

Er bestaan echter uitzonderingen op deze regel.

Een belangrijke uitzondering doet zich voor wanneer de werknemer door overmacht niet kan werken.

Wat wordt bedoeld met overmacht?

Van overmacht is sprake wanneer een werknemer door een onvoorziene en onvermijdbare gebeurtenis buiten zijn wil niet in staat is om tijdig op het werk te verschijnen.

Om van wettelijke overmacht te kunnen spreken, moeten de volgende voorwaarden samen vervuld zijn:

• U bent op normale wijze naar het werk vertrokken.
  
• De oorzaak van de vertraging lag buiten uw wil.
  
• De gebeurtenis deed zich onverwacht voor, vlak voor of tijdens uw verplaatsing.
  
• U hebt alle redelijke inspanningen geleverd om toch tijdig te komen.
  

Communicatie en bewijs: uw plicht als werknemer

Wanneer u zich beroept op overmacht, is het belangrijk dat u onmiddellijk contact opneemt met uw werkgever om de situatie toe te lichten.

Vermeld duidelijk de reden van uw vertraging en bezorg de nodige bewijsstukken (zoals een attest van de NMBS of De Lijn, een politierapport of een nieuwsbericht over de hinder).

Een transparante en tijdige communicatie voorkomt misverstanden en versterkt uw geloofwaardigheid bij het inroepen van overmacht.

Wat zijn de gevolgen van overmacht?

Indien de vertraging voldoet aan de wettelijke voorwaarden van overmacht, behoudt u volledig recht op loon.

De werkgever mag in dat geval geen looninhouding verrichten, omdat de afwezigheid buiten uw wil lag.

Voorbeelden:

• Een treinrit wordt plots geannuleerd door een ongeval op het spoor.
• Uw gebruikelijke route naar het werk is onverwacht afgesloten door een zwaar verkeersongeval.
• U geraakt niet weg door plotse gladheid of een defect voertuig dat u niet kon voorzien.

Gevolgen van te laat komen zonder geldige reden

Wanneer u te laat komt zonder geldige reden, wordt u beschouwd als ongewettigd afwezig voor de periode waarin u niet werkte.

De werkgever mag dan het loon proportioneel inhouden voor de verloren tijd.

Bovendien kan frequent of herhaald te laat komen worden gezien als een plichtsverzuim of gebrek aan stiptheid, wat aanleiding kan geven tot:

• een mondelinge of schriftelijke waarschuwing,
• of, bij herhaling, disciplinaire maatregelen.

De exacte gevolgen hangen af van het arbeidsreglement en het interne beleid van de onderneming.