Wie heeft recht op een leefloon?

Het leven kan plots financieel moeilijk worden. Wanneer u zonder inkomen valt en uw basisbehoeften niet langer kunt betalen, kunt u in België terecht bij het OCMW.

Het OCMW biedt via het leefloon financiële steun om een menswaardig bestaan te garanderen.

Toch komt niet iedereen automatisch in aanmerking: de wet legt duidelijke voorwaarden vast om recht te hebben op een leefloon.

Wat is het doel van het leefloon?

Het leefloon is een laatste vangnet voor wie geen of onvoldoende inkomsten heeft om van te leven.

Het biedt mensen de kans om hun basisbehoeften te betalen, zoals voeding, huur, kleding en gezondheidszorg, en tegelijk stap voor stap opnieuw zelfstandig te worden.

De toekenning van het leefloon valt onder de Wet van 26 mei 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie.

Het is dus niet zomaar een gift, maar een wettelijk recht voor wie aan de juiste voorwaarden voldoet.

Aan welke voorwaarden moet u voldoen?

Of u recht heeft op een leefloon, hangt af van uw persoonlijke, financiële en juridische situatie.

De belangrijkste voorwaarden zijn vastgelegd in de wet en worden beoordeeld door het OCMW van uw gemeente.

 1.  Onvoldoende middelen

U moet kunnen aantonen dat u niet over voldoende financiële middelen beschikt om in uw levensonderhoud te voorzien.

Dat betekent dat uw inkomen (zoals loon, uitkeringen of onderhoudsgeld) lager ligt dan het bedrag van het leefloon dat overeenstemt met uw gezinssituatie.

Het OCMW zal uw inkomsten, spaargelden en eventuele eigendommen onderzoeken om dit na te gaan.

 2.  Niet in staat om eigen inkomsten te verwerven

U bent tijdelijk niet in staat om zelf inkomsten te genereren. Dit kan door werkloosheid, ziekte of een moeilijke gezinssituatie.

Belangrijk is dat u wel bereid bent om te werken of stappen te zetten richting werk.

Het OCMW kan u vragen om een opleiding te volgen, actief te solliciteren of deel te nemen aan een begeleidingstraject.

 3.  Leeftijdsvoorwaarde

U moet minstens 18 jaar oud zijn om recht te hebben op een leefloon.

Er zijn uitzonderingen: ook ontvoogde minderjarigen (minderjarigen die wettelijk zelfstandig zijn) kunnen een leefloon aanvragen.

 4.  Verblijf in België

U moet effectief in België wonen en er uw hoofdverblijfplaats hebben.

Het leefloon wordt enkel toegekend door het OCMW van de gemeente waar u verblijft.

Het OCMW controleert dit via het bevolkingsregister en eventueel via een huisbezoek.

 5.  Nationaliteit of verblijfsstatuut

U moet één van de volgende statuten hebben:

• Belgische nationaliteit;
• Erkende vluchteling, staatloze of persoon met subsidiaire bescherming die in België verblijft;
• Vreemdeling die toegelaten of gemachtigd is om in België te verblijven;
• Burger van de Europese Unie (EU) of een familielid van een EU-burger dat al meer dan drie maanden in België verblijft.

Het OCMW zal uw verblijfsrecht nagaan aan de hand van officiële documenten.

 6.  Geen recht op andere sociale uitkeringen

U mag geen aanspraak kunnen maken op andere vormen van financiële steun, zoals:

• een werkloosheidsuitkering;
• een ziekte- of invaliditeitsuitkering;
• een pensioen;
• of een onderhoudsuitkering.

Het leefloon is een laatste vangnet: pas wanneer u geen recht heeft op andere uitkeringen, kunt u een beroep doen op het OCMW.

Wat als u aan alle voorwaarden voldoet?

Wanneer u denkt dat u aan deze voorwaarden voldoet, kunt u een aanvraag indienen bij het OCMW van uw gemeente.

U neemt daarbij best volgende documenten mee:

• uw identiteitskaart;
• een bewijs van gezinssamenstelling;
• inkomensbewijzen van de afgelopen maanden;
• informatie over de financiële situatie van uw samenwonenden;
• en een overzicht van uw spaargelden.

Het OCMW zal vervolgens een sociaal onderzoek uitvoeren om te bepalen of u effectief recht heeft op een leefloon.

Daarbij wordt niet alleen gekeken naar uw inkomsten, maar ook naar uw bereidheid om samen te werken en actief te zoeken naar oplossingen.