Wat kan u doen als u wordt lastiggevallen of gestalkt door iemand?

Ongewenste berichten, telefoontjes of het gevoel gevolgd te worden: stalking kan uw leven ernstig verstoren en u een onveilig gevoel geven.

In de Belgische wet wordt stalking omschreven als belaging.

Hieronder leest u wat stalking precies inhoudt, welke straffen de wet voorziet en welke concrete stappen u kunt ondernemen als slachtoffer.

Wat is stalking?

Stalking, in de Belgische wet omschreven als belaging, is vastgelegd in artikel 422bis van het Strafwetboek.

De wet definieert dit als:

Het opzettelijk lastigvallen of belagen van een persoon, terwijl men wist of minstens had moeten weten dat dit gedrag de rust van die persoon ernstig zou verstoren.

Het gaat dus niet om een eenmalig incident, maar om herhaald en aanhoudend gedrag. Dat gedrag kan voor het slachtoffer leiden tot gevoelens van angst, stress, machteloosheid of een blijvend gevoel van onveiligheid.

Stalking kan zich zowel offline (in het echte leven) als online afspelen, en vaak lopen beide vormen door elkaar.

Voorbeelden:

• het voortdurend bellen of sturen van berichten, ook al vraagt u hiermee te stoppen;
• het volgen of opwachten van iemand in het dagelijks leven, bijvoorbeeld aan de woning, het werk of onderweg;
• digitale stalking, zoals het sturen van ongewenste e-mails, het aanmaken van nepprofielen of het voortdurend in de gaten houden via sociale media;
• intimiderend of bedreigend gedrag, zoals verschijnen op plaatsen waar het slachtoffer zich normaal veilig hoort te voelen.

Welke sancties voorziet de wet?

De Belgische wetgever neemt stalking ernstig.

Wie zich schuldig maakt aan belaging, riskeert:

• een gevangenisstraf van 15 dagen tot 2 jaar, en/of
• een geldboete van 50 tot 300 euro (te vermenigvuldigen met de opdeciemen).

Daarnaast kan de rechter bijkomende maatregelen opleggen, zoals een contactverbod of een plaatsverbod. Ook kan een slachtoffer een schadevergoeding vorderen voor geleden materiële of psychologische schade.

Verzwarende omstandigheden

De straffen kunnen verdubbeld worden wanneer de stalking:

• gericht is op personen in een kwetsbare situatie (bv. minderjarigen, ouderen);
• gebeurt vanuit discriminerende motieven (bv. haat op basis van afkomst, geslacht of geaardheid);
• plaatsvindt omdat het slachtoffer een band heeft met iemand tegenover wie de dader vijandigheid voelt (bv. een ex-partner).

Welke stappen kunt u ondernemen?

Wanneer u slachtoffer bent van stalking, is het belangrijk snel en doordacht te handelen.

Hieronder vindt u de voornaamste stappen die u kunt zetten.

 1.  Bewijs verzamelen

Zorg dat u alles goed documenteert. Noteer de data en tijdstippen van elk incident en beschrijf wat er precies gebeurde. Bewaar berichten, e-mails of voicemails en maak screenshots waar mogelijk.

Getuigen kunnen ook nuttig zijn: noteer hun gegevens.

 2.  Aangifte doen bij de politie

Voelt u zich bedreigd of onveilig? Doe dan zo snel mogelijk aangifte bij de politie. Zij stellen een proces-verbaal op en kunnen een onderzoek starten. Uw verzamelde bewijsstukken zijn hierbij van groot belang.

 3.  Contactverbod aanvragen

In bepaalde gevallen kunt u aan de rechtbank vragen om een contact- of plaatsverbod op te leggen. Dit betekent dat de dader u niet mag benaderen of een bepaalde plaats (bijvoorbeeld uw woning of werkplek) niet mag betreden. Wordt dit verbod overtreden, dan kan de politie de dader onmiddellijk oppakken.

 4.  Juridische ondersteuning zoeken

Een advocaat kan u begeleiden in de procedure en helpen om uw rechten te beschermen. U kunt ook een schadevergoeding eisen voor de emotionele en psychologische schade die u hebt geleden. Soms kunt u hiervoor beroep doen op gratis eerstelijns juridisch advies of slachtofferhulp.