De rechten en plichten van wettelijke samenwonenden

Steeds meer koppels kiezen ervoor om samen te wonen zonder te trouwen
Om hun situatie toch een juridische basis te geven, bestaat in België het statuut van wettelijke samenwoning.
Maar wat betekent dat precies? Welke bescherming krijgt u, en welke verplichtingen horen daarbij?
In dit artikel ontdekt u stap voor stap wat het wettelijk samenwonen voor u betekent.


Wat is wettelijke samenwoning?

Wettelijke samenwoning is een officiële samenlevingsvorm die ontstaat wanneer u samen een verklaring van wettelijke samenwoning aflegt bij de burgerlijke stand van uw gemeente.

Vanaf dat moment bent u wettelijke samenwoners en gelden er specifieke regels rond uw woning, kosten en schulden.


Bescherming van de gezinswoning en huisraad

Eén van de belangrijkste gevolgen van wettelijke samenwoning is de bescherming van de gezinswoning.

  • Uw partner kan de gezinswoning niet verkopen, verhuren of met een hypotheek belasten zonder uw toestemming.
  • Dit geldt zelfs wanneer de woning volledig eigendom is van slechts één partner.
  • Ook de huisraad (de inboedel) valt onder deze bescherming en kan niet zomaar door één van beiden worden verkocht of weggeschonken.

Deze bescherming voorkomt dat één partner de ander onverwacht zonder woonst kan zetten.


Bijdrage in de lasten van het huishouden

Wettelijke samenwoners zijn verplicht om naar evenredigheid van hun inkomsten en mogelijkheden bij te dragen aan de kosten van het huishouden.

Dit omvat onder meer:

  • Huur of hypotheek
  • Nutsvoorzieningen zoals gas, water, elektriciteit en internet
  • Voeding, verzekeringen en dagelijkse kosten
  • Uitgaven voor de opvoeding van kinderen die deel uitmaken van het gezin

De bijdrage kan bestaan uit geld, maar ook uit huishoudelijke taken en zorg. Het uitgangspunt is dat beide partners op een eerlijke manier bijdragen.


Hoofdelijkheid voor huishoudschulden

Elke schuld die één partner aangaat voor de gewone behoeften van het gezin verbindt ook de andere partner. Dit heet hoofdelijke aansprakelijkheid.

Deze regel geldt alleen voor redelijke en noodzakelijke gezinsuitgaven. Voor buitensporige of ongepaste schulden bent u niet automatisch aansprakelijk.


Vermogens en inkomsten blijven gescheiden

In tegenstelling tot gehuwden hebben wettelijke samenwoners geen huwelijksvermogensstelsel.

  • Elke partner behoudt zijn eigen vermogen, inkomsten en schulden.
  • Goederen die u samen aankoopt, zijn enkel gezamenlijk eigendom wanneer dit zo vermeld staat in de aankoopakte.

Dit betekent dat u financieel onafhankelijk blijft, behalve voor de specifieke gezinslasten en schulden zoals hierboven beschreven.


Erfrecht van wettelijke samenwoners

Sinds 2007 erven wettelijke samenwoners automatisch het vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad.

U mag dus in de woning blijven wonen en de inboedel blijven gebruiken zolang u leeft.

Wilt u dat uw partner meer erft dan enkel het vruchtgebruik, dan moet u dit regelen via een testament of andere successieplanning.


Andere relevante artikels:

De rechten en plichten van gehuwden

De rechten en plichten van feitelijke samenwonenden

De informatie via evocaat.be verstrekt is geen juridisch advies over specifieke juridische problemen. Evocaat.be is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor enige schade die veroorzaakt wordt door gebruik van deze informatie. Voor persoonlijk juridisch advies dient u een advocaat te contacteren.

Laatst gewijzigd
18/09/2025
Geschreven door
Thema's
Regio
Posts op evocaat.be
Wetboekartikelen
Oud Burgerlijk Wetboek - Art. 1475-1479
Print dit artikel

Vind een advocaat binnen dit thema

Steeds meer koppels kiezen ervoor om samen te wonen zonder te trouwen
Om hun situatie toch een juridische basis te geven, bestaat in België het statuut van wettelijke samenwoning.
Maar wat betekent dat precies? Welke bescherming krijgt u, en welke verplichtingen horen daarbij?
In dit artikel ontdekt u stap voor stap wat het wettelijk samenwonen voor u betekent.


Wat is wettelijke samenwoning?

Wettelijke samenwoning is een officiële samenlevingsvorm die ontstaat wanneer u samen een verklaring van wettelijke samenwoning aflegt bij de burgerlijke stand van uw gemeente.

Vanaf dat moment bent u wettelijke samenwoners en gelden er specifieke regels rond uw woning, kosten en schulden.


Bescherming van de gezinswoning en huisraad

Eén van de belangrijkste gevolgen van wettelijke samenwoning is de bescherming van de gezinswoning.

  • Uw partner kan de gezinswoning niet verkopen, verhuren of met een hypotheek belasten zonder uw toestemming.
  • Dit geldt zelfs wanneer de woning volledig eigendom is van slechts één partner.
  • Ook de huisraad (de inboedel) valt onder deze bescherming en kan niet zomaar door één van beiden worden verkocht of weggeschonken.

Deze bescherming voorkomt dat één partner de ander onverwacht zonder woonst kan zetten.


Bijdrage in de lasten van het huishouden

Wettelijke samenwoners zijn verplicht om naar evenredigheid van hun inkomsten en mogelijkheden bij te dragen aan de kosten van het huishouden.

Dit omvat onder meer:

  • Huur of hypotheek
  • Nutsvoorzieningen zoals gas, water, elektriciteit en internet
  • Voeding, verzekeringen en dagelijkse kosten
  • Uitgaven voor de opvoeding van kinderen die deel uitmaken van het gezin

De bijdrage kan bestaan uit geld, maar ook uit huishoudelijke taken en zorg. Het uitgangspunt is dat beide partners op een eerlijke manier bijdragen.


Hoofdelijkheid voor huishoudschulden

Elke schuld die één partner aangaat voor de gewone behoeften van het gezin verbindt ook de andere partner. Dit heet hoofdelijke aansprakelijkheid.

Deze regel geldt alleen voor redelijke en noodzakelijke gezinsuitgaven. Voor buitensporige of ongepaste schulden bent u niet automatisch aansprakelijk.


Vermogens en inkomsten blijven gescheiden

In tegenstelling tot gehuwden hebben wettelijke samenwoners geen huwelijksvermogensstelsel.

  • Elke partner behoudt zijn eigen vermogen, inkomsten en schulden.
  • Goederen die u samen aankoopt, zijn enkel gezamenlijk eigendom wanneer dit zo vermeld staat in de aankoopakte.

Dit betekent dat u financieel onafhankelijk blijft, behalve voor de specifieke gezinslasten en schulden zoals hierboven beschreven.


Erfrecht van wettelijke samenwoners

Sinds 2007 erven wettelijke samenwoners automatisch het vruchtgebruik van de gezinswoning en de huisraad.

U mag dus in de woning blijven wonen en de inboedel blijven gebruiken zolang u leeft.

Wilt u dat uw partner meer erft dan enkel het vruchtgebruik, dan moet u dit regelen via een testament of andere successieplanning.


Andere relevante artikels:

De rechten en plichten van gehuwden

De rechten en plichten van feitelijke samenwonenden

De informatie via evocaat.be verstrekt is geen juridisch advies over specifieke juridische problemen. Evocaat.be is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor enige schade die veroorzaakt wordt door gebruik van deze informatie. Voor persoonlijk juridisch advies dient u een advocaat te contacteren.

Laatst gewijzigd
18/09/2025
Geschreven door
Evocaat - Juridisch

Achter de schermen zijn wij druk aan het werk om dit platform te optimaliseren!

Wist u dat ons platform voortdurend in opbouw is? Zo kunnen wij u continu ondersteunen met actuele informatie!